Πίνω (κρασί) άρα υπάρχω
House Wine
της Αφροδίτης Κωνσταντή
© Αφροδίτη Κωνσταντή
Το κρασί είναι η μεταμόρφωση του σταφυλιού με τη ζύμωση. Η μεταμόρφωση της ψυχής υπό την επήρεια του είναι η συνέχεια μια άλλης μετατροπής που ξεκίνησε μπορεί και 50-100 χρόνια πριν όταν το σταφύλι κόπηκε πρώτη φορά από το αμπέλι. Όταν υψώνουμε ένα ποτήρι κρασί στα χείλη μας γευόμαστε μια διαδικασία που συνεχίζεται. Το κρασί είναι ζωντανό, το τελικό αποτέλεσμα κάτι ζωντανού και πρόγονος ζωής μέσα μας.
Ο Άγγλος φιλόσοφός RogerScrutonστα γραπτά του μιλάει για τη μέθη του κρασιού και πως είναι διαφορετική από τα υπόλοιπα οινοπνευματώδη ποτά και ουσίες. Στο κρασί υπάρχει κάτι περισσότερο. Η εμπειρία η ίδια είναι μεθυστική. Η μέθη γίνεται μια ποιότητα του κρασιού και μπορούμε να συγκρίνουμε την ιδιότητα αυτή με την μέθη που μπορεί να προκαλέσει ένα τοπίο, ένα ποίημα, η τέχνη. Αν και το κρασί δεν είναι ακριβώς μια μορφή τέχνης, γιατί αν και σαν τις υπόλοιπες εικαστικές τέχνες ή τη μουσική είναι αποτέλεσμα τη ανθρώπινης πρόθεσης –κάποιος δημιουργεί κάτι για να βιωθεί από κάποιον άλλο- δεν γευόμαστε αυτή την πρόθεση στο κρασί όπως αντιλαμβανόμαστε αυτή την πρόθεση στην τέχνη ή την άκουμε στη μουσική. Ο Scrutonτο θέτει ότι οι γεύσεις, άρα και το κρασί δεν έχει την ικανότητα να οργανωθεί αρχιτεκτονικά άρα δεν μπορεί να επικοινωνήσει την πρόθεση του με τρόπους που το καθιστούν κατάλληλο θέμα μιας αισθητικής κρίσης.
Τελικά όμως δεν έχει σημασία να περιγράψουμε την απόλαυση του κρασιού σαν αισθητική. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι είναι ένα αντικείμενο σκέψης, ένα μέσο αντίληψης που ανοίγει το μυαλό μέσο μιας μοναδικής σχέσης της γεύσης και της φαντασίας. Το κρασί έχει μια φιλοσοφική αξία και προκαλεί κάτι που οι άλλες μορφές τέχνης δεν μπορούν να κάνουν: μας κάνει πιο βαθιά ενήμερους για τη σύνεση μας τόσο με τον τόπο όσο και με την ιστορία. Αυτή είναι και η σύνδεση του κρασιού με το terroir, που δεν είναι μόνο το έδαφος αλλά και τα έθιμα και οι τελετές που το αγιάζουν και δημιουργούν μια επικοινωνία με αυτόν που το γεύεται. Απολαμβάνοντας το κρασί γνωρίζουμε την ιστορία, τη γεωγραφία και τα έθιμα μιας κοινωνίας. Η σύνδεση του κρασιού με μια περιοχή είναι η καλύτερη και πιο αξιόπιστη περιγραφή για το κρασί. Αυτό που γευόμαστε στο κρασί δεν είναι μόνο το φρούτο που υπέστη ζύμωση αλλά την αίσθηση ενός τόπου.
«Αχ έλα, Κυπρίδα, τα γιορτινά εσύ στεφάνια πάρε και στους χρυσούς τους κύλικες το νέκταρ κέρνα, πλούσιο δώρο της γιορτής!»
Η Κύπρος παράγει κρασί εδώ και 5500 χιλιάδες χρόνια. Αυτό πρέπει να αισθανόμαστε όταν γευόμαστε το κυπριακό κρασί. Την ιστορία αυτή του τόπου, τον ανθρώπινο κόπο, το ότι η φύτευση ενός αμπελιού ήταν η σηματοδότηση ενός μέρους για να δημιουργηθεί μια κοινωνία, την εθνολογία, την σύνδεση του με τη θρησκεία, τις γιορτές τις τελετές, τη μυθολογία. Σε διάφορα κείμενα συναντάμε το Βάκχο να απολαμβάνει κυπριακό κρασί και τους λάτρεις της θεάς Αφροδίτης να γιορτάζουν με κυπριακό «νάμα». Η Σαπφώ στα ποιήματα της εξυμνώντας τη θεά αναφέρεται σε αυτό: «Αχ έλα, Κυπρίδα, τα γιορτινά εσύ στεφάνια πάρε και στους χρυσούς τους κύλικες το νέκταρ κέρνα, πλούσιο δώρο της γιορτής!». Ο Όμηρος στα έπη του επαινεί τα κυπριακά κρασιά και σε πολλά αρχαία ελληνικά συγγράμματα η Κύπρος αναφέρεται ως «εύοινος». Ο Σαίξπηρ μας πληροφορεί ότι ο Μάρκος Αντώνιος παραχώρησε το νησί στη βασίλισσα Κλεοπάτρα με τα λόγια «η γλυκύτητα σου αγάπη μου να είναι ισάξια με το κυπριακό νάμα». Δώδεκα αιώνες μετά ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος αναχώρησε από την Κύπρο λέγοντας«Πρέπει να επιστρέψω μόνο και μόνο για να ξανάγευτώ το κρασί της».
Ο Scruton καταλήγει ότι το κρασί είναι ένα ενάρετο οινοπνευματώδες. Τίποτα άλλο που τρωμε ή πίνουμε δεν έρχεται σε μας με τέτοιο φωτοστέφανο σημασίας και αρνούμενοι να το πιουν οι άνθρωποι στέλνουν ένα σημαντικό μήνυμα ότι δεν ανήκουν σε αυτή τη γη.
