Καταφύγια εκτάκτου ανάγκης: Μια νέα αρχή;
των Χάρη Μούντη και Άντριας Βραχίμη
«Ό,τι μας δίνει η φύση είναι δωρεάν, η άμμος και ο άνεμος είναι δωρεάν, οπότε οφείλουμε να κτίζουμε με σεβασμό στο φυσικό μας περιβάλλον.» by Nader & Iliona Khalili
Καταφύγια έκτακτης ανάγκης © http://www.domoterra.es/blog/category/sistemas-de-construccion-ecologica/
Τον περασμένο μήνα είχαμε την τύχη να παρεβρεθούμε σε μια αλλιώτικη για κάποιους διάλεξη περι αρχιτεκτονικής, η οποία έλαβε χώρα στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας υπό την οργάνωση του Κινήματος Ζωής Κύπρου. Το θέμα της διάλεξης ήταν η «ανθρωπιστική αρχιτεκτονική» (humanitarian architecture), την οποία ασκεί εδώ και 25 χρόνια η αρχιτέκτονας Iliona Khalili, και συγκεκριμένα τρόποι κατασκευής καταφυγίων εκτάκτου ανάγκης από αμμόσακκους.
Ομολογουμένως, οι κατασκευές αυτές, αν και παραδοσιακές και γνωστές σε πολλούς από εμάς (βλέπε θολωτά κτίσματα Χοιροκοιτίας), θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πρωτότυπες αφού το γεγονός ότι χρησιμοποιούν υλικά κατευθείαν από τη φύση, κυρίως άμμο και ασβέστη, υπερνικά την ‘κατάχρηση’ του μπετόν και άλλων ‘μοντέρνων’ υλικών.
Συγκεκριμένα, θεωρούμε πως η κατασκευή τέτοιων καταλυμάτων στο νησί μας είναι απαραίτητη, όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε προηγούμενο μας άρθρο που αφορούσε τη στέγαση χιλιάδων προσφύγων από γειτονικές μας χώρες (βλέπε άρθρο Σεπτεμβρίου 2014, ‘Σαν πρόσφυγας κυνηγημένος’).
Τρόπος κατασκευής καταλύματος © http://www.akdn.org/akaa_award9_awards_detail3.asp
Τρόπος κατασκευής καταλύματος © http://worddomination.com/superadobe.html
Τρόπος κατασκευής καταλύματος και το αποτέλεσμα
© http://www.eabbassi.ir/images/image_apptech_khalili_superadobeconst.jpg
Πάνε περίπου τέσσερις μήνες από τότε που εκφράσαμε την έντονη ανησυχία μας για το θέμα στέγασης των προσφύγων που καταφεύγουν στο νησί μας για μια καλύτερη και ανθρώπινη ζωή. Μας είχε προβληματίσει έντονα, όπως και πολλούς άλλους, το γεγονός ότι αυτός ο δήθεν προσωρινός αλλά τελικά μόνιμος τρόπος στέγασης με τα γνωστά σε όλους μας αντίσκηνα, είναι απαράδεκτος και απάνθρωπος. Αντιλαμβανόμαστε ότι οι κυβερνήσεις δεν επιθυμούν να κατασκευάσουν ‘μόνιμες’ εστίες γιατί υπάρχει ο φόβος ότι αυτές θα κατακλύζονται συνεχώς από νέα κύματα προσφύγων και ότι όσα και να κατασκευαστούν δεν θα είναι ποτέ αρκετά. Παρόλα αυτά, το γεγονός από μόνο του δεν αποτελεί καλή ‘δικαιολογία’ για να μην προσφέρεται ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό, για την καλύτερη διαβίωση των προσφύγων. Όλοι μας μπορούμε να αντιληφθούμε ότι οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες και το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσφέρουμε σωστή προστασία. Θεωρούμε ότι η λύση με τους αμμόσακκους προσφέρεται στην περίπτωση αυτή αφού σύμφωνα και με την Iliona «ότι μας δίνει η φύση είναι δωρεάν, η άμμος και ο άνεμος είναι δωρεάν». Το μόνο που υπολείπεται είναι τα εργατικά χέρια, που όπως υποστηρίζει η αρχιτέκτονας, ο καθένας από εμάς είναι σε θέση να κτίσει ένα τέτοιο κατάλυμα και συνεπώς οι ίδιοι οι πρόσφυγες θα μπορούσαν να το καταφέρουν.
Πλημμύρες έπληξαν τους πρόσφυγες και τα αντίσκηνά τους στην Λευκωσία στις 05 Δεκεμβρίου 2014
© http://kisa.org.cy/wp-content/uploads/2014/12/10411031_741721602586939_5147311704368522671_n.jpg
Κάπου εδώ καταλήγουμε και στην ‘ρομαντική’ πλευρά του θέματος, που οφείλουμε να ομολογήσουμε μπορεί να αφυπνίσει τον καθένα από εμάς. Όπως τόνισε η Iliona, ο γιατρός και ο κτίστης θεραπεύουν και στεγάζουν και ο κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι σε θέση να κτίσει το σπίτι του. Συνεπώς, ο καθένας από εμάς μπορεί να γιατρέψει και να στεγάσει τον εαυτό του, στοιχεία εξίσου σημαντικά στην διαβίωση του ανθρώπου.
Όσο αφορά θέματα στατικότητας και συντήρησης των κατασκευών αυτών, που ίσως να ανησυχούν μερικούς, η 25ετής πείρα και αποτελέσματα της ομάδας της Iliona Khalili αποδεικνύουν ότι ο τρόπος κατασκευής είναι ανθεκτικός, οικονομικός, εύκολος και γρήγορος. Είναι λοιπόν στο χέρι μας και συγκεκριμένα των αρμόδιων αρχών, να καλέσουμε την αρχιτέκτονα στο νησί μας για να μας μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις της και να μπορέσουμε να ‘προκαλέσουμε’ και να δοκιμάσουμε αυτό τον τρόπο κατασκευής στον προσφυγικό καταυλισμό στην Κοκκινοτριμιθιά. Όσο για τους εθελοντές…είμαστε βέβαιοι ότι θα μας ακολουθήσουν πολλοί!
