Η Τρέλα του τόπου τούτου!
της Ελίνας Τριανταφυλλίδου
Προλεγόμενα… “Less is more, Less is a bore, More with less, το κόσμημα είναι έγκλημα(…). Αποφθέγματα γνωστών αρχιτεκτόνων και θεωρητικών, αλλά και λέξεις-κλειδιά κυκλοφορούν ανάμεσα στον κόσμο των ειδικών, χαρακτηρίζοντας τη διαχείριση του χώρου και τις τάσεις της αρχιτεκτονικής σε διάφορες εποχές. Φράσεις που επανέρχονται και απομονώνονται πολλές φορές επικίνδυνα, για να υποστηρίξουν ή να καταδικάσουν ορισμένα έργα, να τα εντάξουν σε κατηγορίες, να ορίσουν τα στεγανά τάσεων και προθέσεων”.
Δε λέω… o καθένας μπορεί να μετουσιώνει σε πράξη την κάθε ιδέα και αντίληψη του ωραίου που έχει. Εν τέλει όμως, ποιος πρέπει να ζητήσει άφεση αμαρτιών για τις κακογουστιές που επικρέμονται πάνω από εμάς σαν “εξωγήινα τέρατα”;
Προσωπικά, “κοιτάζοντας” την κυπριακή αρχιτεκτονική (αν και εφόσον συμφωνούμε πως υπάρχει) με προκαλεί! Στο εν λόγω άρθρο δε θα σταθώ σε μια ορισμένη περιοχή, αλλά επιλέγω να θίξω τα δικά μου, προσωπικά “τοπόσημα”(ας μου επιτραπεί η χρήση του όρου αν και ξεφεύγει από την ακριβή ορολογία της). Μια βόλτα στις κυπριακές πόλεις θα μας πείσει για τις άσκοπες και άστοχες αναγκαιότητες και τα ψεύτικα στολίδια και τις ψεύτικες υφές, στα φανταχτερά “παλάτια” που ξεχειλίζουν από τη ματαιοδοξία να εντυπωσιάσουν και να επιβληθούν. Περιττά φτιασιδώματα, ψεγάδια ενός νεοκλασικισμού, θα μπορούσε να τα χαρακτηρίσει κανείς… άχρηστα και απαράδεκτα. Έτσι όπως πολλοί αρχιτέκτονες τα έστησαν, γιατί λατρεύουν τη θεότητα της μόδας και προσκυνούν τη ψεύτικη όψη της. Το αθροιστικό αποτέλεσμα είναι όντως μια αισθητική ανομοιογένεια, ή τουλάχιστον, δε δημιουργεί στο σύνολο κάτι πολύ όμορφο.
“Να και μια άλλη πικρή αλήθεια: -πολλοί αρχιτέκτονες “μεταχειρίζονται” την αρχιτεκτονική σαν να έχουνε κάτω από την εξουσία τους μια πόρνη. Και που τηνε βγάζουνε στο πεζοδρόμιο για να κερδίσουνε εύκολα όλο και πιο πολλά χρήματα”, Άρης Κωνσταντινίδης
Δε λέω… o καθένας μπορεί να μετουσιώνει σε πράξη την κάθε ιδέα και αντίληψη του ωραίου που έχει. Εν τέλει όμως, ποιος πρέπει να ζητήσει άφεση αμαρτιών για τις κακογουστιές που επικρέμονται πάνω από εμάς σαν “εξωγήινα τέρατα”;
“Να και μια άλλη πικρή αλήθεια: -πολλοί αρχιτέκτονες “μεταχειρίζονται” την αρχιτεκτονική σαν να έχουνε κάτω από την εξουσία τους μια πόρνη. Και που τηνε βγάζουνε στο πεζοδρόμιο για να κερδίσουνε εύκολα όλο και πιο πολλά χρήματα”, Άρης Κωνσταντινίδης
“Ανάκτορα” με δωρικούς κίονες να κοσμούν τις όψεις, μικροί Παρθενώνες, “θαλάσσιοι ελέφαντες”, ένθετα στοιχεία στον ιστό της πόλης. Κτίρια περίεργα, ασυνήθιστα, σε περίεργους χρωματισμούς συνθέτουν την άναρχη αισθητική εικόνα του κυπριακού σκηνικού. Ποιός μπορεί εν τέλη να καθορίσει το αποδεκτά ωραίο και κατα πόσο μπορεί να καλουπωθεί η ελευθερία του αρχιτέκτονα ή η ιδέα του ιδιοκτήτη για το πως φαντάζεται το κτίριο του. Ποιός μπορεί να θέσει κανόνες σε μια έννοια τόσο υποκειμενική (…), Αισθητική!;
Η ανταλλαγή απόψεων περί ομορφιάς ή της αρχιτεκτονικής κουρελαρίας, αποτελεί έλος των περίπλοκων, άλυτων αντιπαραθέσεων ως προς την αισθητική. Άλλοι μιλούν για την θέσπιση κώδικα αισθητικής, για το στήσιμο επιτροπών αισθητικού ελέγχου, για ένα πιο ενεργητικό και παρεμβατικό ρόλο της Πολεοδομίας, ενώ άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι ο περιορισμός της ελευθερίας έκφρασης αποτελεί τροχοπέδη της δημιουργικότητας. Ένα πάντως είναι σίγουρο, Παρακαλώ όπως τα πολύ “άσχημα” να αποφεύγονται! (;)