Image Image Image Image Image Image Image Image Image Image
Scroll to top

Top

ΣΥΛΛΕΓΟΝΤΑΣ ΕΠΙΣΤΟΛΙΚΑ ΔΕΛΤΑΡΙΑ *

ΣΥΛΛΕΓΟΝΤΑΣ ΕΠΙΣΤΟΛΙΚΑ ΔΕΛΤΑΡΙΑ *
Phidias Pavlides

του Φειδία Παυλίδη

 

* με μοντερνιστικούς χαιρετισμούς από την Κύπρο

 

Η σκέψη ήταν απλή: να παρουσιάσω ένα άρθρο με αρκετό οπτικό υλικό και με λιγότερα λόγια. Λιγότερη έρευνα και λιγότερο γράψιμο, άρα στέλνω το άρθρο, ξεμπερδεύω, και αρχίζω να τρώω μελομακάρονα χωρίς πολλές έγνοιες μέσα στις γιορτές. Αυτά σκέφτηκα, αλλά φευ!

Πρόθεση μου ήταν να παρουσιάσω όψεις του κυπριακού Μοντερνισμού μέσα από καρτ ποστάλ. Την ιδέα μού την έδωσε μια έκθεση που επισκέφτηκα πριν κανένα χρόνο στην Αθήνα. Ήταν μια έκθεση που φιλοξενούσε το Μουσείο Μπενάκη (στο επί Βασιλίσσης Σοφίας κτήριο) και είχε τίτλο «Εν Πόντω – Συμβολή στη Μνήμη, Επιστολικά Δελτάρια 1890-1920». Η έκθεση παρουσίαζε επιστολικά δελτάρια (καρτ ποστάλ) από την περιοχή του Εύξεινου Πόντου, τα οποία χρονολογούνται από το 1890 έως το 1920 και ανήκουν στη συλλογή του Στέργιου Π. Θεοδωρίδη. Ήταν απίστευτο το πως μόνο και μόνο μέσα από παλαιά επιστολικά δελτάρια κατάφεραν να μας πουν την ιστορία ενός ολοκλήρου τόπου. Μιας εποχής και ενός τοπικού πολιτισμού που χάθηκε και, ομολογώ, ελάχιστα γνώριζα. Καρτ ποστάλ που στάλθηκαν πριν από ένα αιώνα από Έλληνες που ζούσαν στην Τραπεζούντα και σε άλλες πόλεις του Πόντου, με φωτογραφίες από κτήρια, πλατείες και δρόμους, έρχονταν τώρα (ως εκθέματα πλέον) να αφηγηθούν μια ιστορία.

 


Η σκέψη ήταν απλή: να παρουσιάσω ένα άρθρο με αρκετό οπτικό υλικό και με λιγότερα λόγια. […] Πρόθεση μου ήταν να παρουσιάσω όψεις του κυπριακού Μοντερνισμού μέσα από καρτ ποστάλ.


 

Σκέφτηκα να κάνω κάτι παρόμοιο. Να βρω λίγες παλαιές καρτ ποστάλ (από την Κύπρο του 1960 και του 1970), να βάλω σαν λεζάντα λίγες πληροφορίες και να σου ακόμα ένα άρθρο. Και παρόλο που μου φάνηκε απλό στην αρχή, στη συνέχεια μπήκα, χωρίς να το περιμένω, σε διάφορα τρυπάκια και άρχισα να μυούμαι στα μυστικά της «δελτιολογίας». Για να βρω παλιές καρτ ποστάλ, επισκέφτηκα ένα παλαιοπωλείο και κάπου εκεί αρχίζει ακόμα μια εμπειρία.

– Θέλω παλιές καρτ ποστάλ που να δείχνουν κτήρια της εποχής του 1960.

– Θα αρχίσεις συλλογή;

– Εεεε…

Γιατί να μην είναι ποτέ εύκολα τα πράγματα; Η πολύ απλή ερώτηση του ιδιοκτήτη του παλαιοπωλείου με έβαλε σε σκέψεις. Τι θα έπρεπε να απαντούσα;

– Αν είναι απλώς για να τις παρουσιάσεις σε άρθρο, σου δίνω και αντίγραφα, χωρίς καμιά χρέωση. Άλλο, όμως, πράγμα είναι αν τις θέλεις για συλλογή.

– Αν βρω κάποιες με το θέμα που με ενδιαφέρει και δεν είναι ακριβές, θα τις αγοράσω.

Ο ιδιοκτήτης μου δίνει ένα κασόνι γεμάτο με καρτ ποστάλ και αρχίζω να ψάχνω. Δίπλα μου κάποιος ψάχνει για παλιούς δίσκους του Cat Stevens.

– Έναν εστείλαμεν τζαι εμείς εις το εξωτερικόν τζαι επήεν τζαι εγίνην Mουσουλμάνος. Μα ίντα μπου τον λαλούν τωρά; (Πελάτης νούμερο 1)

– Yusuf Islam. (Απαντώ εγώ, για να φανώ και λίγο κοινωνικός.)

– Όι, εστείλαμεν αλλόναν, τζαι τζείνος επήεν τζαι επαντρέφτην με άδρωπον. (Πελάτης νούμερο 2, κρατώντας ένα βινύλιο των «Wham!»)

Παύω να είμαι κοινωνικός και απευθύνομαι μόνο στον ιδιοκτήτη.

– Τι πρέπει να προσέχω όταν αγοράζω καρτ ποστάλ;

 


Ήταν απίστευτο το πως μόνο και μόνο μέσα από παλαιά επιστολικά δελτάρια κατάφεραν να μας πουν την ιστορία ενός ολοκλήρου τόπου.


 

– Σημαντικό είναι να προσέξεις στο πίσω μέρος τον τίτλο της κάρτας, τον διανομέα (distributors) και το πού τυπώθηκε η κάρτα. Από αυτά μπορώ τις πιο πολλές φορές να χρονολογήσω την κάρτα. Αυτές που διάλεξες, για παράδειγμα, πρέπει να κυκλοφόρησαν κάπου ανάμεσα στο 1965 και το 1980. Πολλές φορές όμως η φωτογραφία μπορεί να έχει τραβηχτεί λίγα χρόνια πριν και απλώς να πρόκειται για επανεκτύπωση. Οπόταν καλό είναι να μελετάς λίγο και τη φωτογραφία. Ψάχνω κυρίως να δω τα αυτοκίνητα, τα ρούχα που φορούν οι άνθρωποι και τότε μπορώ να χρονολογήσω την εποχή.

Τα κασόνια έχουν δεκάδες καρτ ποστάλ, χωρίς καμιά ταξινόμηση. Ψάχνω για ώρα και στο τέλος ανακαλύπτω οκτώ – εννέα κάρτες που με ενδιαφέρουν. Τις αγοράζω. Περνώ το βράδυ σαρώνοντας τις κάρτες στον σαρωτή και διαβάζοντας τα βασικά της «δελτιολογίας». Βρίσκω τους χρήσιμους όρους και φτιάχνω ένα μικρό λεξικό.

Δελτιολογία: Από τις λέξεις «δελτίον» και «λόγος» («cartophilie» στα γαλλικά, «deltiology» στα αγγλικά). «Δελτίον» ή «δέλτος» είναι η πινακίδα πάνω στην οποία μπορεί κάποιος να γράψει. Η δελτιολογία είναι η συλλογή και η μελέτη επιστολικών δελταρίων (καρτ ποστάλ). Είναι το τρίτο πιο δημοφιλές χόμπι μετά την συλλογή γραμματοσήμων και κερμάτων. Σε σχέση με τον φιλοτελισμό, η δελτιολογία είναι πιο δύσκολη ενασχόληση, μιας και τα δελτάρια εκδίδονται με αποκεντρωμένο και όχι συστηματικό τρόπο. Γι’ αυτό και πολλοί συλλέκτες περιορίζουν τη συλλογή τους σε σχέση με ένα μόνο εκδότη, μια χώρα, μια χρονική περίοδο ή σε σχέση μόνο με ένα θέμα.

Επιστολικό ή ταχυδρομικό δελτάριο: Η γνωστή καρτ ποστάλ («carte postale» στα γαλλικά, «postcard» στα αγγλικά). Κάρτα από χοντρό χαρτί με εκτυπωμένη κάποια παράσταση στη μία πλευρά και χώρο για να γραφτεί ένα σύντομο σημείωμα, να κολληθεί γραμματόσημο και να γραφτεί διεύθυνση του παραλήπτη στην άλλη πλευρά. Αποστέλλεται ταχυδρομικά χωρίς να απαιτείται φάκελος.

Ασφράγιστο (mint): Το δελτάριο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί. Έχει την όψη του φρεσκοτυπωμένου. Δεν μπορεί να έχει γραψίματα, σφραγίδες, λεκέδες, φθορά, τσαλακώματα, τσάκιση ή άλλη αλλοίωση, για να θεωρείται σε κατάσταση «mint».

Σχεδόν άθικτο/ασφράγιστο (near mint): Σχεδόν όπως το «mint». Μπορεί όμως να έχει ελαφριές φθορές ή κιτρινισμένα άκρα, αλλά όχι σε βαθμό που να το υποβιβάζει σε πιο χαμηλή κατηγορία.

Άρτιο (excellent): Το δελτάριο που δεν έχει φθορά ή ελάττωμα. Μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί ή σφραγισθεί, φτάνει να μην παρουσιάζει φθορές, τσαλακώματα ή αλλοιώσεις.

Πολύ καλό (very good): Αυτό το δελτάριο έχει συνήθως χρησιμοποιηθεί και ταχυδρομηθεί, αλλά έχει ελάχιστα σημάδια φθοράς ή αλλοίωσης.

Καλό (good): Αυτό το δελτάριο δείχνει τα σημάδια της ταλαιπωρίας που υπέστη κατά την αποστολή του. Μπορεί να έχει κάποια αξία μόνο αν είναι σπάνιο ή έχει σταλεί από ένα διάσημο πρόσωπο.

Και αφού είχα τελειώσει με την καταγραφή των βασικών όρων σε σχέση με τη συλλογή επιστολικών δελταρίων, προχώρησα με την έρευνά μου σε σχέση με τα κτήρια που παρουσιάζουν οι πρώτες κάρτες της συλλογής μου, τις οποίες και με χαρά σας παρουσιάζω.

 

Δελτάριο: «Ξενοδοχείο Χίλτον, Λευκωσία» (Διανομέας: A. Joannides & Co., Τυπώθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Δελτάριο: «Ξενοδοχείο Χίλτον, Λευκωσία» (Διανομέας: A. Joannides & Co., Τυπώθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Δελτάριο: «Ξενοδοχείο Χίλτον, Λευκωσία» (Διανομέας: N. G. Triarchos & Co. Ltd.), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Δελτάριο: «Ξενοδοχείο Χίλτον, Λευκωσία» (Διανομέας: N. G. Triarchos & Co. Ltd.), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Ξενοδοχείο Χίλτον, Λευκωσία: Το Χίλτον (1962-1966) σχεδιάστηκε από τους Raglan Squire & Partners (UK), με τοπικούς αρχιτέκτονες τους Ι+Α Φιλίππου. Ο Raglan Squire (1912–2004) ήταν διάσημος Βρετανός αρχιτέκτονας που συνεργάστηκε με την αλυσίδα ξενοδοχείων Χίλτον και σχεδίασε, εκτός από το Χίλτον στη Λευκωσία, τα Χίλτον σε Τεχεράνη, Τύνιδα, Μπαχρέιν και Τζακάρτα.

 

 

Δελτάριο: «Ξενοδοχείο Αμαθούς, Λεμεσός» (Διανομέας: N. G. Triarchos & Co. Ltd.), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Δελτάριο: «Ξενοδοχείο Αμαθούς, Λεμεσός» (Διανομέας: N. G. Triarchos & Co. Ltd.), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Ξενοδοχείο Αμαθούς, Λεμεσός: Κτίστηκε το 1973 με αρχιτέκτονες τον Φώτη Κολακίδη (1923-2009) και το αμερικάνικο γραφείο TAC. Το TAC (The Architects’ Collaborative) ήταν το αρχιτεκτονικό γραφείο που ίδρυσε ο Walter Gropius στην Αμερική το 1945.

 

 

Δελτάριο: «Πισίνα Ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας, Λευκωσία» (Διανομέας: MONA Ltd., Τυπώθηκε στην Ιταλία), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Δελτάριο: «Πισίνα Ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας, Λευκωσία» (Διανομέας: MONA Ltd., Τυπώθηκε στην Ιταλία), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Πισίνα Ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας, Λευκωσία: Στα 1946, κατόπιν εισηγήσεως του Γεώργιου Σκυριανίδη (ιδιοκτήτη τότε του Forest Park), ο γερμανο-εβραίος Benzion Ginsburg (1891-1956) ανέλαβε το σχεδιασμό του πολυτελούς ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας. Το 1964 ο Φώτης Κολακίδης σχεδίασε την πισίνα και τους υπόλοιπους υπαίθριους χώρους του ξενοδοχείου. Σήμερα το κτήριο βρίσκεται εντός της γραμμής καταπαύσεως του πυρός του 1974 και στεγάζει το αρχηγείο της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών.

 

 

Δελτάριο: «Ξενοδοχεία Αμαθούς, Τσώρτσιλ και Μιραμάρε, στη Λεμεσό» (Διανομέας: N. G. Triarchos & Co. Ltd., Τυπώθηκε στο Ισραήλ), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Δελτάριο: «Ξενοδοχεία Αμαθούς, Τσώρτσιλ και Μιραμάρε, στη Λεμεσό» (Διανομέας: N. G. Triarchos & Co. Ltd., Τυπώθηκε στο Ισραήλ), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Ξενοδοχείο Τσώρτσιλ, Λεμεσός (Churchill Hotel Limassol): Το ξενοδοχείο πρωτολειτούργησε το 1979 και από τότε άλλαξε μια σειρά από ονόματα. Σήμερα φέρει την ονομασία Crowne Plaza Limassol.

 

 

Δελτάριο: «Ξενοδοχείο Μιραμάρε, Λεμεσός» (Διανομέας: N. G. Triarchos & Co. Ltd., Τυπώθηκε στο Ισραήλ), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Δελτάριο: «Ξενοδοχείο Μιραμάρε, Λεμεσός» (Διανομέας: N. G. Triarchos & Co. Ltd., Τυπώθηκε στο Ισραήλ), © Συλλογή Φειδία Παυλίδη

Ξενοδοχείο Μιραμάρε, Λεμεσός: Το ξενοδοχείο Μιραμάρε, ένα χαρακτηριστικό μοντερνιστικό κτήριο της τουριστικής περιοχής της Λεμεσού, άλλαξε μια σειρά από ιδιοκτήτες. Πρώτοι ιδιοκτήτες ήταν η οικογένεια του Λεμεσιανού αρχιτέκτονα Γιώργου Μαυρομάτη. Εικάζω πως αρχιτέκτονας του κτήριου ήταν ο Σταύρος Οικονόμου (μένει να διασταυρώσω πλήρως την πληροφορία).

Click to access the login or register cheese