Anastasia Prodromou

2016 | University of Cyprus

Diploma Thesis | Supervisors: Aimilios Michael, Natia Charalambous, Yiorgos Kiriazis

Αναστασία Προδρόμου

2016 | Τμήμα Αρχιτεκτονικής Πανεπιστημίου Κύπρου

Διπλωματική Εργασία | Επιβλέποντες καθηγητές: Αιμίλιος Μιχαήλ, Νάτια Χαραλάμπους, Γιώργος Κυριαζής

Απεικόνιση – εντός φυσικού περιβάλλοντος, εντός αστικού περιβάλλοντος, © Αναστασία Προδρόμου

The addiction and dependence to substances is a phenomenon that plagues modern society and requires a very sensitive manipulation. Timely intervention and definitive treatment of this problem is considered a necessary approach, especially in younger people, teenagers and young adults.

Επιλογή – Ανάλυση Περιοχής Παρέμβασης, Τοπογραφικό Σχέδιο, © Αναστασία Προδρόμου

This thesis explores the issue of dependencies in teenage and youthful age and aims to provide a comprehensive treatment program, which incorporates and redefines the concepts of nature, education and habitation as synergy tools to detox and smoother reintegration of teenage and young addicts in society. To achieve this goal a historical comprehensive analysis is contacted on how treatments and cures were provided, from the past to the present, and how modern methods of treatment applied to existing treatment programs.

Χωρικές μεταβάσεις προγράμματος, Ρόλος φύσης – εμπλοκή χρηστών, © Αναστασία Προδρόμου

An important part of the treatment appears to be the support and treatment of the people found in the home environment of addicted people. An equally important beneficial factor to treatment in modern programs is nature. This is confirmed through the study of the field of oikopsychologia, where direct correlation reflected the mental balance of a person by contact with nature and reintegration in physical activities. Therefore, the proposal considers important to the functioning and equal social reintegration of the educational process and professional training, as well as the opportunity for ergotherapy through a variety of activities in entertainment and working level in a natural environment or activities which relate directly natural processes with the nature as part of the therapeutic process.

Κεντρική ιδέα – Κύριες σχεδιαστικές προθέσεις, Συνθετικά Εργαλεία, © Αναστασία Προδρόμου

As an ideal answer to the above theoretical investigations is the siting option of building complex proposed in the National Forest Academy Park in Nicosia. The proposal aims to develop a building complex-rehabilitation center for ages up to 25 years, where there will be offered habitation areas for the required treatment period. The location of the center in an urban context, where the physical elements also exist, offers the suitable environment for a complete therapy because it achieves the delicate balance between socialization and isolation. In addition, the selection of intervention area favors the intention to continue the educational process, as well as to raise awareness and projection of the problem, aiming to succeed timely prevention and information. The fact that the Academy Park is a public place where people from different age groups are gathered, also allows the possibility of contact of individuals in society with addicts for accepting and ending social discrimination.

Σχεδιαστικά Εργαλεία, Αρχιτεκτονικές Κατόψεις, © Αναστασία Προδρόμου

The architectural expression of the proposal is assigned through the idea of a united outdoor area on a common platform which allows the preservation of existing vegetation, as natural element is the core of synthetic proposal. This outdoor space is covered with a second platform and unifies all enclosed spaces that are placed between the two platforms and where the existing vegetation permits it, creating from public areas to private. Public spaces of administration, information, display, which are located near the road are accessible by the society, while the private spaces are characterized by the necessary isolation for the therapy process and the habitation areas of the main users of the center. These two axes of public and private character meet in the center, at semi-public areas of education, training, production and market, where the interaction and contact between people treated with the people of society is possible and thus the people under therapy have the opportunity of socialization and rehabilitation in a broader context.

Αρχιτεκτονικές Τομές, Διαμόρφωση ενδιάμεσων υπαίθριων χώρων, © Αναστασία Προδρόμου

ελληνικό κείμενο

O εθισμός και εξάρτηση από ουσίες είναι ένα φαινόμενο το οποίο μαστίζει τη σύγχρονη κοινωνία και απαιτεί ένα λεπτού είδους χειρισμό. Για την έγκαιρη πρόληψη, παρέμβαση και οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, κρίνεται απαραίτητη η προσέγγιση σε άτομα νεότερης ηλικίας, δηλαδή στους έφηβους και νεαρούς ενήλικες.

Αρχιτεκτονική Τομή, Επεκτασιμότητα Ορίων, © Αναστασία Προδρόμου

Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά το θέμα των εξαρτήσεων στην εφηβική και νεανική ηλικία και έχει ως στόχο να προτείνει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα θεραπείας, το οποίο θα εντάσσει και θα επαναπροσδιορίζει τις έννοιες της φύσης, της εκπαίδευσης και της κατοίκισης ως εργαλεία συνέργειας προς την απεξάρτηση και ομαλότερη επανένταξη των έφηβων και νεαρών εξαρτημένων ατόμων στη κοινωνία. Για την επίτευξη του στόχου αυτού γίνεται μια εκτεταμένη ανάλυση στον τρόπο αντιμετώπισης και θεραπείας των εξαρτήσεων ιστορικά, από το παρελθόν μέχρι σήμερα, και στο πώς εφαρμόζονται οι σύγχρονοι τρόποι θεραπείας σε υφιστάμενα θεραπευτικά προγράμματα.

Σχέσεις ογκοπλασίας-πλατφόρμας-φύσης, Αποσυναρμολόγηση κατασκευής-υλικότητα, © Αναστασία Προδρόμου

Σημαντικό μέρος της θεραπείας φαίνεται να αποτελεί η υποστήριξη και θεραπεία του οικογενειακού περιβάλλοντος των εξαρτημένων ατόμων. Ένας εξίσου σημαντικός ευεργετικός παράγοντας της θεραπείας στα σύγχρονα προγράμματα αποτελεί το φυσικό στοιχείο. Αυτό επιβεβαιώνεται μέσα από τη μελέτη του κλάδου της οικοψυχολογίας, όπου διαφαίνεται η άμεση συσχέτιση της ψυχικής ισορροπίας ενός ατόμου με την επαφή του με τη φύση και την επανένταξη του σε φυσικές δραστηριότητες. Συνεπώς, η πρόταση θεωρεί σημαντικά για την λειτουργική και ισότιμη κοινωνική επανένταξη την εκπαιδευτική διαδικασία και επαγγελματική κατάρτιση, όπως και την ευκαιρία για εργοθεραπεία μέσα από μια πληθώρα δραστηριοτήτων σε ψυχαγωγικό και εργασιακό επίπεδο εντός του φυσικού περιβάλλοντος ή που να αφορούν άμεσα φυσικές διεργασίες, με τη φύση ως μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας.

Ενδιάμεσοι Υπαίθριοι Χώροι – χώρος αγοράς, χώρος εργαστηρίου, © Αναστασία Προδρόμου

Ως μια ιδανική απάντηση των πιο πάνω θεωρητικών διερευνήσεων αποτελεί η επιλογή χωροθέτησης του κτηριακού συγκροτήματος που προτείνεται στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακαδημίας στη Λευκωσία. Η πρόταση έχει ως στόχο να αναπτύξει ένα κτηριακό συγκρότημα-κέντρο απεξάρτησης για τις ηλικίες μέχρι 25 ετών, όπου θα προσφέρονται χώροι κατοίκησης για το απαιτούμενο χρονικό διάστημα θεραπείας. Η χωροθέτηση του κέντρου αυτού σε ένα αστικό πλαίσιο που όμως παράλληλα χαρακτηρίζεται από το έντονο φυσικό στοιχείο αποτελεί την κατάλληλη συνθήκη για μια ολοκληρωμένη θεραπεία, αφού επιτυγχάνει τη λεπτή ισορροπία μεταξύ κοινωνικοποίησης και απομόνωσης. Επίσης, η επιλογή του χώρου παρέμβασης ευνοεί την πρόθεση για συνέχεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως και για ευαισθητοποίηση και προβολή του προβλήματος με στόχο την έγκαιρη πρόληψη και ενημέρωση. Το γεγονός ότι το Πάρκο Ακαδημίας αποτελεί ένα δημόσιο χώρο, όπου συγκεντρώνονται άτομα από διάφορες ηλικιακές ομάδες, επιτρέπει επίσης τη δυνατότητα επαφής των ατόμων της κοινωνίας με τα εξαρτημένα άτομα για αποδοχή και εξάλειψη των κοινωνικών διακρίσεων.

Ενδιάμεσοι Υπαίθριοι Χώροι – χώρος ιδιωτικής καλλιέργειας κατοικιών, χώρος καφετέριας , © Αναστασία Προδρόμου

Η αρχιτεκτονική έκφραση της πρότασης αποδίδεται μέσα από την ιδέα ενός ενιαίου υπαίθριου χώρου σε μια κοινή πλατφόρμα η οποία επιτρέπει τη διατήρηση της υφιστάμενης βλάστησης, αφού το φυσικό στοιχείο αποτελεί τον πυρήνα της συνθετικής πρότασης. Ο υπαίθριος χώρος αυτός στεγάζεται από μια δεύτερη πλατφόρμα και ενοποιεί όλους τους κλειστούς χώρους, οι οποίοι τοποθετούνται μεταξύ των δύο πλατφορμών και όπου το επιτρέπει η υφιστάμενη βλάστηση, δημιουργώντας βαθμίδες έντασης από το δημόσιο στο ιδιωτικό. Οι δημόσιοι χώροι, διοίκησης, ενημέρωσης, προβολής, που βρίσκονται κοντά στο οδικό δίκτυο είναι προσβάσιμοι από τα άτομα της κοινωνίας, ενώ οι ιδιωτικοί χώροι χαρακτηρίζονται από την απαραίτητη απομόνωση για τη διαδικασία θεραπείας και τους χώρους διαμονής των κύριων χρηστών του κέντρου. Οι δύο άξονες αυτοί του δημοσίου και ιδιωτικού χαρακτήρα  συναντώνται στο κέντρο, σε ημιδημόσιους χώρους εκπαίδευσης, κατάρτισης, παραγωγής και αγοράς, όπου η διάδραση και επαφή των ατόμων σε θεραπεία με τα άτομα της κοινωνίας είναι εφικτή και έτσι τα εξαρτώμενα άτομα έχουν την ευκαιρία κοινωνικοποίησης και επανένταξης σε ένα ευρύτερο πλαίσιο.

Σημαντικό μέρος της πρότασης αποτελούν οι ενδιάμεσοι υπαίθριοι χώροι που βρίσκονται μεταξύ των δύο πλατφορμών και των κλειστών χώρων, αποτελώντας εν δυνάμει χώρους στην πρόταση. Πολλοί από τους εσωτερικούς χώρους (αγορά, καφετέρια, κατοικία, χώρος θεραπείας και εκπαίδευσης) επεκτείνονται και οι δραστηριότητα που φιλοξενούν εκτονώνεται στους ενδιάμεσους υπαίθριους χώρους. Συνθετικά εργαλεία των χώρων αυτών αποτελούν η υφιστάμενη βλάστηση, οι κατακόρυφοι κήποι, οι μικρές ιδιωτικές καλλιέργειες, τα συστήματα υδροπονίας και αεροπονίας, τα καθίσματα και το υδάτινο στοιχείο. Η υφιστάμενη βλάστηση σε συνδυασμό με το υδάτινο στοιχείο και καθίσματα δημιουργούν χώρους στάσης (δημόσιους ή ιδιωτικούς), προσφέροντας την ευκαιρία για κοινωνικοποίηση. Οι κατακόρυφοι κήποι οριοθετούν χώρους μετάβασης ή αναδιπλώνονται σε καθίσματα σχηματίζοντας επίσης χώρους στάσης. Οι μικρές ιδιωτικές καλλιέργειες και τα συστήματα υδροπονίας και αεροπονίας δίνουν την ευκαιρία για τη δραστηριότητα παραγωγής πάνω στη πλατφόρμα, οικειοποίησης του υπαίθριου χώρου κοντά στην κατοίκηση και αποτελούν οπτικό όριο ή όριο πρόσβασης προς τους ιδιωτικούς χώρους. Το όριο αυτό εναλλάσσεται ανάλογα με την εποχή και την πυκνότητα του φυλλώματος των φυτών που καλλιεργούνται.