ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

Ίκαρος Ιωακείμ, Ανδρέας Λοϊζάς

1992 | Υλοποιημένο

Αγλαντζιά, Λευκωσία

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

Το έργο είναι αποτέλεσμα Παγκύπριου Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού που προκήρυξε ο Δήμος Αγλαντζιάς το 1990. Στόχος του έργου ήταν η δημιουργία ενός πολυδιάστατου χώρου με πολλαπλές λειτουργίες που ταυτόχρονα να εντάσσεται αρμονικά με το περιβάλλον.

Ακολουθήθηκε η ελεύθερη οργάνωση του χώρου με την αλληλουχία λειτουργιών και εντυπώσεων για τον επισκέπτη, που αναπτύσσονται πάνω στη «γραμμή» των φυσικών δεδομένων του χώρου, τη μορφολογία του εδάφους, τον προσανατολισμό και τη θέα. Η δημιουργία «μη κτιρίου» σ’ ένα χώρο που δεν επιτρέπει κτίρια – όγκους, ήταν η βασική αρχή της αρχιτεκτονικής σύνθεσης.

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΣΤΟΧΟΣ

Ο ρόλος των πολιτιστικών κέντρων δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στην εκπαιδευτική βελτίωση ενός κοινού θεατών, αλλά να συμβάλλει και στη δημιουργία μιας πολιτιστικής κοινότητας που εξασκείται στην αυτοδιαχείριση των προβλημάτων της στην κριτική παρατήρηση των συνθηκών ζωής της, στη δημιουργική κάλυψη των αναγκών της και ιδιαίτερα στον παραγωγικό διάλογο με το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Κύριος στόχος η δημιουργία ενός υπαίθριου χώρου μιας πλατείας με δική της ταυτότητα που τόσο λείπει από την Αγλαντζιά και τόσο απαραίτητη είναι για ένα πολιτιστικό/πολυδιάστατο κέντρο.  Η δημιουργία ενός διάτρητου χώρου προσπελάσιμου από πάνω από κάτω από δεξιά- αριστερά όπου οι διάφορες λειτουργίες βρίσκονται σε διάφορα επίπεδα και που γίνονται για τον περαστικό η επισκέπτη εύκολα αντιληπτές και επίσης πρόκληση για «περίπατο».  Η δημιουργία ενός χώρου, ζωντάνιας που θα προσελκύει τον κόσμο για κοινωνική επαφή, αναψυχή και εκμετάλλευση του ελεύθερου του χρόνου, όχι μόνον σε προκαθορισμένες «επίσημες» από διάφορα γεγονότα μέρες αλλά καθημερινά και που θα επηρεάσει θετικά την ποιότητα της ζωής και των ανέσεων των κατοίκων της περιοχής. Ανοικτές υπαίθριες εκθέσεις, πανηγύρι χαράς και πολιτιστικών αναγκών, θέατρο δρόμου, μαζικοποίηση και εκλαΐκευση της «επίσημης» τέχνης στο φυσικό περιβάλλον του τόπου με απρόσκοπτη την θέα του Πενταδάκτυλου.

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Έτσι με τα πιο πάνω απεφασίσθη η ελεύθερη χωροθέτηση μη ακολουθώντας την αυστηρή πυκνή διάταξη που συναντούμε στην Αγλαντζιά.

Η οργάνωση του χώρου δεν βασίστηκε σε ένα αυστηρά λειτουργικό διάγραμμα.  Βασική επιδίωξη ήταν η αλληλουχία δραστηριοτήτων και εντυπώσεων του θεατή για τη δημιουργία μιας άλλης ποιότητας του χώρου.  Με την «ελευθερία» της πλατείας τονίζεται και προβάλλεται η ιδιαιτερότητα των σπηλιών, του φυσικού τοίχους καθώς και οι δύο εκκλησίες.  Όλες οι προσβάσεις καταλήγουν στη πλατεία ‘εξώστη’ που αποτελεί την καρδιά – ψυχή της περιοχής.

Η συμβολική σημασία των σπηλιών προβάλλεται και διαχέεται προς τη μεγάλη πλατεία-εξώστη, ένα ανοικτό, ελεύθερο χώρο που απλώνεται πάνω από το αμφιθέατρο και μέσα στο περιβάλλον, μέσα από τις προσβάσεις προς όλα τα στοιχεία του, που συγκεντρώνει τους χρήστες και τους οδηγεί στους χώρους, στις εκδηλώσεις που προσφέρει τη θέα της περιοχής και που απλώνεται μπροστά της προς τον Πενταδάκτυλο.

Σ’ ένα χαμηλότερο επίπεδο οργανώνεται ένας κοινός προθάλαμος που οδηγεί προς όλες τις επιμέρους λειτουργίες αμφιθέατρο, εκθεσιακός χώρος -σπηλιές, καφετέρια, στοιχείο που ενώνει όλα τα μέρη, φυσικά και δομημένα, σ’ ένα τρισδιάστατο χώρο εκδηλώσεων και λειτουργιών.

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

Ο εκθεσιακός χώρος μέσα στις σπηλιές αποτελεί το σημείο ένωσης του δομημένου με το φυσικό στοιχείο. Τα στοιχεία από μπετόν δένουν με το φυσικό βράχο. Στο σημείο ένωσης της κατασκευής με τον βράχο σχηματίζεται περιμετρικό κανάλι με νερό. Το υγρό στοιχείο τονίζει τη σύζευξη του φυσικού με το τεχνητό.

Στο χαμηλότερο επίπεδο, είναι το αμφιθέατρο, στοιχείο βασικό στον χώρο που τονίζει την έννοια του δομημένου οργανωμένου χώρου και τη σύζευξη του με το περιβάλλον, αλλά και με τον παραδοσιακό πυρήνα της Αγλαντζιάς που αναπτύσσεται από τούτο το επίπεδο και κατεβαίνει προς τα κάτω.

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

© ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΚΛ 1: 200, © ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΚΑΤΟΨΗ ΣΤΑΘΜΗΣ 148.80 ΚΛ 1: 100, © ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΚΑΤΟΨΗ ΣΤΑΘΜΗΣ 152.50 ΚΛ 1: 100, © ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΚΑΤΟΨΗ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΚΛ 1: 100, © ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΤΟΜΗ Α-Α ΚΛ 1: 100, © ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΤΟΜΗ Β-Β ΚΛ 1: 100, © ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΤΟΜΗ Γ-Γ ΚΛ 1: 100, © ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΟΨΗ ΣΠΗΛΙΩΝ 1-2-3 ΚΛ 1: 100, © ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ

ΒΟΡΕΙΝΗ ΟΨΗ ΚΛ 1: 100, © ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΙΩΑΚΕΙM-ΛΟΙΖΑΣ