Image Image Image Image Image Image Image Image Image Image
Scroll to top

Top

Pivotal point Jean Prouvé.

Pivotal point Jean Prouvé.

Από τη Βασιλική-Μαρία Πλαβού για την el greco gallery

 

H διαδικτυακή πλατφόρμα cy-arch και η el greco gallery, στα πλαίσια της συνεργασία τους για μια σειρά δημοσιεύσεων γύρω από ιστορικούς designers, συνεχίζουν με το δεύτερο άρθρο του ειδικού ψηφιακού ενθέτου παρουσιάζοντας τον Jean Prouvé – σχέδια του οποίου παράγονται από τη Vitra.

 

Demountable wood chair, Jean Prouvé, 1945.

Με την ευφυΐα της χειρωνακτικής προσέγγισης του αντικειμένου, μεταξύ αρχιτεκτονικής, design και μηχανικής, ο Jean Prouvé είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα πιο πρωτοποριακά και δημιουργικά μυαλά του 20ου αιώνα. Η μοναδική του προσωπικότητα και η ενδελεχής εξερεύνηση των τεχνολογιών που εξήραν τη βιομηχανική κουλτούρα και αισθητική δοκιμάσθηκαν σε όλες τις κλίμακες – από μικρά αντικείμενα καθημερινής χρήσης (όπως χαρτοκόπτης), έπιπλα και φωτιστικά, μεταλλικά πανέλα, επιδερμίδες κτιρίων, θύρες, μέχρι σειρά προκατασκευασμένων κατοικιών και δημόσιων κτηρίων μεγάλης κλίμακας. Το αόρατο νήμα που επικυρώνει την επιτυχία των ανωτέρω ήταν η επινοητική στάση του Jean Prouvé στις βιομηχανικές μεθόδους παραγωγής.

 

Floor plan with sectional views and perspectives of details for Holiday residence in France, Jean Prouvé, 1939.

Ο Prouvé ξεκινά την καριέρα του ως σιδηρουργός και το 1924 ανοίγει το πρώτο του εργαστήριο. Τα ερχόμενα χρόνια εξελίσσει σχέδια επίπλων με μία αδιάκοπη τροφοδότηση σχεδίων και κατασκευαστικών δοκιμών, ώστε το τελικό προϊόν να είναι η χρυσή τομή σχεδιαστικής πρόθεσης και κατασκευαστικής εκλέπτυνσης. Το 1947 το εργαστήριο Prouvé αναπτύσσεται σε ολόκληρη εργοστασιακή μονάδα, όπου δοκιμάζονται παράλληλα αυτοτελή αρχιτεκτονικά στοιχεία (μέρος της πρακτικής του ως μηχανικός). Το έργο του ως designer, ως επιχειρηματίας και κατασκευαστής, καθοδηγήθηκε από την επίμονη επιζήτηση του “καινούριου” και τις σύγχρονες επιλύσεις κατασκευαστικών προβλημάτων και αιτημάτων της καθημερινής ζωής. Ο Prouvé θεωρούσε σε όλη του την πορεία τον εαυτό του κατασκευαστή (constructeur), ένας χαρακτηρισμός που μοιάζει να είναι δευτερεύων στον ορίζοντα του design. Ένα στοιχείο βέβαια που κανείς παρακάμπτει, εάν σκεφτεί πως στόχος του σχεδιασμoύ και της παραγωγής του Prouvé ήταν η συνάντηση της χρηστικότητας, της αυθεντικότητας των υλικών και της οικονομίας (ισορροπώντας τα ελάχιστα υλικά και τον απλούστερο τρόπο κατασκευής) στα πολύπλοκα προαπαιτούμενα της βιομηχανικής παραγωγής. Μία τέτοια διαδικασία απέφερε επιτυχημένα στοιχεία αισθητικά, που εξηγεί την αναγνώριση του Prouvé από τους σύγχρονούς του – όπως ο Le Corbusier και η Charlotte Perriand- μέχρι και σημερινούς όπως οι Renzo Piano, Jean Nouvel και Norman Foster.

Ο Prouvé επηρέασε σημαντικά τα αρχιτεκτονικά πεπραγμένα το 1971, επιτελώντας τον πρόεδρο της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού για το κέντρο Pompidou και επιλέγοντας το σχέδιο των Renzo Piano και Richard Rogers.

Το 2002, η Vitra  κοινοποιεί τη στενή της συνεργασία με την οικογένεια Prouvé, ξεκινώντας την επανέκδοση των σχεδίων του.

 

Maison Prouvé, 1954

Η κατοικία Prouvé είναι μία ελαφριά και ευέλικτη, λιτή και πρακτική κατασκευή που συναρμολογείται σε ελάχιστο χρόνο με προκατασκευασμένα υλικά και ελάχιστες δαπάνες, ανακλώντας όλο το όραμα του σχεδιαστή για την κατοικία μίας οικογένειας. Η προοπτική της εν λόγω κατοικίας ήταν να γίνει η βάση ενός modular συστήματος μαζικής παραγωγής που θα μετασχηματιζόταν ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε οικογένειας. Ο Prouvé διέδιδε πως το σπίτι του ήταν φτιαγμένο από απορρίμματα – εννοώντας πως το σύνολο των υλικών ήταν πανέλα προσόψεων (με συνδυασμούς φωτισμού, κλιματισμού και μόνωσης) που είχαν διασωθεί από το εργοστάσιο που μόλις είχε χάσει. Τα επί μέρους στοιχεία αρθρώνονται παραθετικά για το σχηματισμό της κατοικίας, προτείνοντας έτσι ένα νέο μανιφέστο κατασκευαστικής σύνταξης.

 

Standard chair SP produced by Vitra, Jean Prouvé, 1934-1950.

Standard chair, 1934

Ο τρόπος κατανομής του βάρους στο ανθρώπινο σώμα γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε στην καθήμενη στάση, τα πίσω πόδια μιας καρέκλας να επιβαρύνονται με μεγαλύτερη πίεση – η εύστοχη παρατήρηση του Prouvé οδήγησε στην εμβληματική Standard chair, το 1934. Ο κυλινδρικός μεταλλικός σωλήνας που χρησιμοποιείται παραμορφώνεται στο “πίσω μέρος” της καρέκλας, αλλάζοντας τη διατομή καθ’ ύψος, καταλήγοντας σε πλατιές πρισματικές φόρμες. Η Standard chair αποτελεί ένα υλικό διάγραμμα της κίνησης.

 

Anthony chair, Jean Prouvé, 1954 (developed 1950-1955).

Antony chair, 1954

Το ευρηματικό στοιχείο της Antony chair είναι ο μεταλλικός σωλήνας που διατρέχει οριζόντια το προφίλ του κελύφους. Τέσσερα λεπτά πόδια στηρίζουν αντικριστά το κέλυφος, ενώ ο οριζόντιος άξονας που τα συνδέει τέμνει τα καμπύλα μεταλλικά στοιχεία από φύλλα ατσαλιού (σε σχήμα boomerang σχεδόν), διαμορφώνοντας ένα σημείο αιχμής για την όλη “φυγόκεντρη” κατασκευή. Το κέλυφος από καμπυλωμένο κόντρα πλακέ μοιάζει να διατείνεται στα άκρα της μεταλλικής βάσης. Η Antony chair είναι μια αέρινη σιλουέτα, ένα εμβόλιμο κέλυφος, ευαίσθητα σταθεροποιημένο σε τέσσερα σημεία.

 

Cité armchair, Jean Prouvé, 1930. In the above picture: Cité presented in the VitraHaus exhibition space, in a special edition for the Alice in Wonderland concept curated by India Mahdavi.

Cité armchair, 1930

Η Cité αφορμάται από το δυναμισμό και την αυστηρότητα σειράς καθισμάτων που έχουμε συναντήσει σε αεροπλάνα ή αγωνιστικά αυτοκίνητα. Οι ανεστραμμένες μεταλλικές αψίδες που στηρίζουν εκατέρωθεν το κάθισμα είναι φτιαγμένες από φύλλα ατσαλιού με ιδιαίτερα λεπτεπίλεπτες διατομές. Δερμάτινοι ιμάντες διατρέχουν σε όλο το μήκος τις εν λόγω αψίδες, ενώ στο τμήμα της ασυνέχειας του ατσάλινου φύλλου δημιουργούν εντεταμένους βραχίονες. Δυο οριζόντια στελέχη συγκρατούν το σύνολο των ιμάντων σε σταθερή θέση και ταυτόχρονα παρέχουν όλη την στήριξη του καθίσματος. Το κέλυφος αποτελείται από μεταλλικό ατσάλινο πλαίσιο που επενδύεται και στη συνέχεια καλύπτεται με ειδικό ύφασμα πετυχαίνοντας με αυτό τον τρόπο την εντύπωση μιας συνεχούς φόρμας και ενός συνεκτικού σχήματος καθίσματος – πλάτης. Η Cité είναι το αμάλγαμα ενός εργαλείου για να κάθεσαι, είτε για χαλάρωση είτε για στοχασμό. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως ο Prouvé σχεδίασε την συγκεκριμένη πολυθρόνα για το πρότυπο φοιτητικό δωμάτιο των εστιών του Cité Universitaire Monbois στη Nancy, το 1932.

 

Guéridon, Jean Prouvé, 1949/50.

Guéridon bas and two versions of the Visiteur armchair (1941), Jean Prouvé

Guéridon, 1949/50

Μια μασίφ στρογγυλή ξύλινη επιφάνεια εδράζεται πάνω σε τρία πόδια τα οποία συγκρατούνται με ειδική μεταλλική άρθρωση τριών απολήξεων. Η κατασκευαστική λογική συγκεντρώνεται στην επιλογή και τον σχεδιασμό διαφορετικών υλικών: το ξύλο παραλαμβάνει τις κατακόρυφες δυνάμεις ενώ ο ατσάλινος σύνδεσμος διαχειρίζεται τις δυναμικές φυγόκεντρες  εντάσεις. Τα πόδια παρουσιάζουν μια ελαφριά κατακόρυφη κάμψη που σταθεροποιείται από την μεταλλική άρθρωση. Το προφίλ των ποδιών μεταγράφει το δυναμικό διάγραμμα, αυξάνοντας το πλάτος του ποδιού στο κέντρο και μειώνοντας αντίστοιχα το πλάτος στις άκρες.

 

EM Table and Standard chairs composition, Jean Prouvé.

ΕΜ Table, 1950

Ένα μοντέλο αρκετά συγγενές στο Guéridon, καθότι το αίτημα της στήριξης ικανοποιείται από τον ίδιο μηχανισμό των ποδιών – τώρα κατασκευασμένο από καμπτόμενα φύλλα από ατσάλι. Η πλήρης σταθερότητα επιτυγχάνεται όταν η τετράγωνη επιφάνεια συναντά τα τέσσερα συγκρατημένα πόδια με την μεταλλική άρθρωση. Το design ακολουθεί τις αισθητικές αρχές της αναγκαιότητας, απεικονίζοντας ενδεχομένως σε μια μικρογραφία τους κατασκευαστικούς συσχετισμούς και τάσεις που συναντάμε στα κτήρια.

 

Table Granito, Jean Prouvé, 1950. The table is re-edited by Vitra with wooden top and will be available in May 2017.

Table Granito, 1950

Ένα στιβαρό ατσάλινο πλαίσιο έρχεται να συγκρατήσει μια βαριά ενιαία επιφάνεια γρανίτη. Στις τέσσερεις γωνίες του τραπεζιού αναδύονται τέσσερα επικλινή μεταλλικά πόδια σε προβολή προς τα έξω. Το μέγεθος του τραπεζιού αψηφά τα κατασκευαστικά όρια συστήνοντας ένα κομμάτι αξεπέραστης κομψότητας και χάρης.

 

Table Trapéze, Jean Prouvé, 1950.

Table Trapéze, 1950-54

Ένα τραπέζι με έντονο οπτικό χαρακτήρα. Τα πόδια του τραπεζιού προσομοιώνουν τα πτερύγια του αεροπλάνου – τραπεζοειδείς μορφές φτιαγμένες από  καμπυλωτά φύλλα ατσαλιού που καταλήγουν σε τέσσερις μεταλλικούς δίσκους στην επαφή τους με το έδαφος. Ένας κεντρικός άξονας διατέμνει τα πόδια και αναπτύσσει αντίστοιχα οριζόντιες προεκτάσεις ώστε να μην ανατραπεί η κατασκευή. Οι έντονες ακμές της επιφάνειας στήριξης ενισχύουν την εντύπωση μιας στέρεης και συμπαγούς αρχετυπικής δομής. Αυτό το τραπέζι αποτελεί το μανιφέστο των κατασκευαστικών δυνατοτήτων του ατσαλιού.

 

Interior featuring Fauteuil de Salon and Tabouret Solvay both by Jean Prouvé.

Interior featuring Standard chair and Home desk both by Jean Prouvé.

A special collaboration between Vitra and G-Raw, here featuring the impressive Bureau Présidence desk along with Fauteuil Direction chair and Fauteuil Direction Pivotant office chair.

A special collaboration between Vitra and G-Raw.

Βρείτε όλη τη συλλογή της Vitra, αποκλειστικά στην El Greco Gallery CY, Λεωφόρος Λεμεσού 91, 2121, Λευκωσία και στην El Greco Gallery ATH, Λεωφόρος Κηφισίας 212, 152 31, Αθήνα.


EL GRECO NICOSIA SHOWROOM

91 Limassol Avenue, 2121, Nicosia

Tel: +357 22314332 / +357 22454742

Fax: +357 22429379

email: info@elgrecogallery.com

Website: http://www.elgrecogallery.com

Join El Greco CY on Facebook

Λεωφόρος Λεμεσού 91, 2121, Λευκωσία

Τηλ: +357 22314332 / +357 22454742

Φαξ: +357 22429379

Ηλ. Ταχυδρομείο: info@elgrecogallery.com

Ηλ. Διεύθυνση: http://www.elgrecogallery.com

Επισκεφθείτε την El Greco CY στο Facebook

 

EL GRECO ATHENS SHOWROOM

212 Kifisias Avenue, 152 33

Halandri, Athens

Τel: +30 2106728682 / +30 2106746601

Fax: +30 2106728685

Email: info@elgrecogallery.gr

Website: http://www.elgrecogallery.gr/

Join El Greco ATH on Facebook

Λεωφόρος Κηφισίας, 212, 152 33

Χαλάνδρι, Αθήνα

Τηλ: +30 2106728682 / +30 2106746601

Φαξ: +30 2106728685

Ηλ. Ταχυδρομείο.: info@elgrecogallery.gr

Ηλ. Διεύθυνση: http://www.elgrecogallery.gr/

Επισκεφθείτε την El Greco ATH στο Facebook


Bibliography

Jean Prouvé – The Poetics of the Technical Object, Vitra Design Museum, 2006.

Jean Prouvé  |Charles & Ray Eames – Constructive Furniture, Vitra, 2002.

 

Click to access the login or register cheese