της Δάφνης-Γεωργίας Γεωργιάδη

Πώς θα μπορούσε το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας να μετατραπεί σε ένα βιώσιμο και αειφόρο κέντρο δραστηριοτήτων, παραδόσεων, γεμάτο με χώρους πρασίνου? Η έξαρση της εποχής μας – η καφετέρια – είναι τελικά η λύση που «ψάχναμε» τόσα χρόνια για να αναζωογονηθεί και πάλι το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας?

Ο πλούσιος αρχιτεκτονικός χαρακτήρας της παλιάς πόλης, © Δάφνη-Γεωργία Γεωργιάδη

Η παλιά πόλη της Λευκωσίας είναι μια πόλη με ένα χαρακτήρα αρχιτεκτονικό επηρεασμένο από τους “κατακτητές” της Κύπρου. Περπατώντας στην πόλη, ένα ταξίδι στο χρόνο ξεδιπλώνεται σιγά-σιγά. Ένα ταξίδι που δυστυχώς αλλοιώνεται μέρα με τη μέρα. Ο αριθμός των εγκαταλελειμμένων και των μισογκρεμισμένων κτιρίων πιθανόν να ξεπερνά τον αριθμό των διασωθέντων κτιρίων. Οι δημόσιοι πράσινοι χώροι είναι δύσκολο να ξεχωρίσουν σε αυτό το ιστορικά εγκαταλελειμμένο «παράδεισο» και η ομορφιά και η μοναδικότητα αυτής της πόλης εξατμίζεται με την πάροδο του χρόνου.

Η έξαρση της εποχής μας – η καφετέρια – είναι τελικά η λύση που «ψάχναμε» τόσα χρόνια για να αναζωογονηθεί και πάλι το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας?

Το παλιό ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας, κάποτε, ήταν «σκοτεινό» και απλησίαστο. Είχε τη φήμη της κακόφημης περιοχής λόγω του πληθυσμού που διέμενε σε αυτό. Ήταν ένα μικρό ιστορικό κέντρο, «τραυματισμένο» από τα γεγονότα του παρελθόντος. Μία βόλτα σε αυτό θύμιζε σε πολλούς το πριν και αναπολούσαν τις στιγμές της νιότης τους. Σε αντίθεση με σήμερα, η παλιά Λευκωσία είναι ένα συνεχές, ζωντανό και θορυβώδες χάος με αυτοκίνητα παντού και πεζούς να πηγαίνουν και να έρχονται.

Τι άλλαξε όμως την τελευταία πενταετία? Θυμάμαι τότε, διαρκώς συζητήσεις που είχαν ως κύριο θέμα την αναζωογόνηση της παλιάς πόλης. Και σιγά-σιγά άρχισαν μικρές επιχειρήσεις να εμφανίζονται. Καφετέριες, εστιατόρια, παγωταρίες είναι η βασική πηγή ζωής στον σήμερα ιστορικό πυρήνα. Η αλλαγή είναι μεγάλη. Ήταν κάτι τo επιθυμητό.

Διερωτώμαι όμως… μία καφετέρια, δύο καφετέριες, τρεις καφετέριες… αυτό χρειάζεται η παλιά πόλη? Από πότε η τέχνη και η κουλτούρα έρχονται δεύτερες?

Ένας κρυμμένος πράσινος «παράδεισος» , © Δάφνη-Γεωργία Γεωργιάδη

Η πόλη είναι μικρή, οι δρόμοι στενοί και οι αποστάσεις μηδαμινές. Τα αυτοκίνητα κυριαρχούν το χώρο, ενώ οι πεζοί και οι ποδηλάτες έρχονται δεύτεροι. Αλλά πόσο απαραίτητο είναι σε αυτή την μικρή πόλη το αυτοκίνητο, τη στιγμή που κάποιος μπορεί να το διασχίσει μέσα σε 15 λεπτά? Πρέπει να γίνουν επιλογές καθοριστικές. Πόσο αναγκαία είναι τα αυτοκίνητα σε συνεχή χρήση?

Η παλιά πόλη της Λευκωσίας είναι ένα μικρό κέντρο γεμάτο από ιστορία, αναμνήσεις και στιγμές. Οι επισκέπτες χρειάζεται, μέσα από το «περιβάλλον» της πόλης, να γνωρίζουν και να θαυμάζουν τον «τόπο» τους. Πράσινοι «περίπατοι», θεματικά πάρκα, μικρές γκαλερί, ωδεία, σχολές χορού και θεάτρου είναι λίγες απλές ιδέες για να αναγεννήσουν το ιστορικό κέντρο. Οι χώροι στάθμευσης μπορούν να μετατραπούν σε ανοιχτούς χώρους χαλάρωσης, ξεκούρασης και ψυχαγωγίας.

Πράσινοι «περίπατοι», θεματικά πάρκα, μικρές γκαλερί, ωδεία, σχολές χορού και θεάτρου είναι λίγες απλές ιδέες για να αναγεννήσουν το ιστορικό κέντρο. Οι χώροι στάθμευσης μπορούν να μετατραπούν σε ανοιχτούς χώρους χαλάρωσης, ξεκούρασης και ψυχαγωγίας.

Η παλιά πόλη χρειάζεται ζωή και χρειάζεται όλους εμάς. Χρειάζεται αλλαγές, ιδέες και προτάσεις που θα δώσουν χρώμα, χαρακτήρα και ποικιλία σε ένα ταλαιπωρημένο ιστορικό κέντρο, μετατρέποντάς το σε ένα αειφόρο ιστορικό κέντρο.

Πώς θα επιτευχθεί αυτό? Οργάνωση, ομαδικότητα και καλή θέληση είναι οι λέξεις κλειδιά για μία «νέα» παλιά πόλη με χαρακτήρα. Οι δημόσιες αρχές είναι σημαντικό να «μοιράζονται» και να διαχέουν τις ιδέες τους, έτσι «όλοι μαζί», αρχές και κάτοικοι, να συμμετέχουν και να έχουν ένα κοινό σκοπό για το μέλλον όλων. Η κάθε προτεινόμενη ιδέα είναι σημαντικό να στοχεύει στην αναζωογόνηση. Η παλιά πόλη χρειάζεται να κατοικηθεί, κυριολεκτικά και μεταφορικά, για να ζήσει σωστά. Οι επισκέπτες είναι πολλοί, αλλά οι «μόνιμοι» ελάχιστοι. Προσφέροντας υπηρεσίες, αναλώσιμες και μη, δημιουργείται αυτόματα ένα περιβάλλον κατάλληλο για να ζήσει κάποιος σε αυτή την παλιά πόλη.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι όταν ονειρευόμαστε, δημιουργούμε και όταν δημιουργούμε ονειρευόμαστε . . .

Δάφνη-Γεωργία Γεωργιάδη

Αρχιτέκτονας-πολεοδόμος