«Inflating the Public_2 Workshop»_MEΡΟΣ 1
των Χάρη Μούντη και Άντριας Βραχίμη
«Ο χώρος και ο χρόνος, είναι ‘οντότητες’ άρρηκτα συνυφασμένες με την καθημερινή μας ζωή. Δεδομένα που περνούν απαρατήρητα; σχεδόν αόρατα. Η στατικότατα τους μονότονη μέχρι να έρθει ‘κάτι άλλο’ να ταράξει τα νερά, να διακόψει σαν παραφωνία το καλοκoυρδισμένο τέμπο τους, και μετά πάλι να τους επιτρέψει σιγά σιγά να επιστρέψουν στο σταθερό σκοπό τους. »
Την περασμένη εβδομάδα (10/11-16/11/2014) ένα αλλιώτικο εργαστήρι αρχιτεκτονικής έλαβε χώρα στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας υπό την αιγίδα των Urban Gorillas NGO* και την καθοδήγηση του σπεσιαλίστα στις φουσκωτές κατασκευές, που εδρεύει στο Βερολίνο, Marco Canevacci (ιδρυτής της καλλιτεχνικής ομάδας Plastique Fantastique). Οι κατασκευές τις οποίες έφτιαξαν φοιτητές και νέοι αρχιτέκτονες, θα τοποθετηθούν σε διάφορα σημεία της Κύπρου τον Απρίλιο του 2015 και έτσι το κοινό θα έχει την ευκαιρία να τις απολαύσει, να τις περιεργαστεί, και να τις βιώσει από πρώτο χέρι.
Σκοπός του εργαστηρίου ήταν να εντοπίσει χώρους παγωμένους στο χρόνο και […] να τους ξυπνήσει από τον λήθαργο, να τραβήξει την προσοχή και να ξανασυστηθούν με την νέα τους ιδιότητα στον καθημερινό χρήστη.
Σκοπός του εργαστηρίου ήταν να εντοπίσει χώρους παγωμένους στο χρόνο και να τους δώσει, έστω και για λίγο, αυτό το ‘κάτι άλλο’, να τους ξυπνήσει από τον λήθαργο, να τραβήξει την προσοχή και να ξανασυστηθούν με την νέα τους ιδιότητα στον καθημερινό χρήστη. Παρακάτω παραθέτουμε το ημερολόγιο που ακολουθήσαμε για να εκπληρώσουμε τον στόχο που είχαμε θέσει.
Πρώτη και δεύτερη μέρα του εργαστηρίου : Επισκεφτήκαμε διάφορα σημεία σε πόλεις της Κύπρου που θεωρούμε ότι είναι παραμελημένα, χώρους που άλλοτε ήταν σημαντικοί και τώρα απλά έχουν μετατραπεί σε απλά σημεία / ουλές στο σώμα των πόλεων. Τα σημεία αυτά είναι τα εξής:
- Η παλιά αγορά στην παλιά Λευκωσία 2. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στην κατεχόμενη Λευκωσία 3. Το κάστρο της Λάρνακας 4. Το κάστρο της Λεμεσού 5. Το κάστρο της Πάφου
Η κύρια παρατήρηση μας είναι πως οι Κυπριακές πόλεις πάσχουν από έλλειψη δημόσιων χώρων. Το παράδοξο είναι πως τα προαναφερθέντα σημεία έχουν χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να αναλάβουν τον ρόλο του κοινωνικού συμπυκνωτή μιας πόλης, το γεγονός όμως ότι για να εισέλθεις εντός του χώρου πρέπει πρώτα να πληρώσεις, αυτόματα τα καθιστά μη φιλόξενα για τον καθημερινό χρήστη. Η αλήθεια είναι πως οι πιο πολλοί από τους συμμετέχοντες στο εργαστήρι, ενώ θα έπρεπε να γνωρίζουν καλά τους χώρους αυτούς ένεκα του ενδιαφέροντός τους για την αρχιτεκτονική, επισκέπτονταν για πρώτη φορά τα μνημεία αυτά. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει περίτρανα πως οι χώροι αυτοί κάθε άλλο παρά δημόσιοι είναι.
Τρίτη μέρα του εργαστηρίου : Χωριστήκαμε σε ομάδες. Η κάθε ομάδα ανέλαβε τον ακριβή σχεδιασμό μιας εφήμερης κατασκευής από ‘νάυλον’, που θα επηρέαζε την προσέλευση του κόσμου στον κάθε χώρο και θα έδινε έμφαση στα διαφορετικά χαρακτηριστικά του κάθε μνημείου.
Τέταρτη και πέμπτη μέρα του εργαστηρίου : Αναλώθηκε κυρίως στην κατασκευή αλλά παράλληλα συνεχίσαμε να σχεδιάζουμε έτσι ώστε να φέρουμε εις περάς την αποστολή που θέσαμε στους εαυτούς μας. Η κατασκευή ήταν ομολογουμένως επίπονη και έπρεπε να προσεχτεί και η τελευταία λεπτομέρεια μιας και η χρήση του νάυλον προϋποθέτει λεπτό χειρισμό. Εάν κακομεταχειριστείς το υλικό αυτό, το αποτέλεσμα θα είναι ιδιαίτερα ευδιάκριτο στο τελικό ‘προϊόν’. Ομολογουμένως χωρίς τις ιδιαίτερες γνώσεις του Marco Canevacci θα συναντούσαμε αρκετές δυσκολίες και το έργο μας θα καθυστερούσε να εκπληρωθεί.
Έκτη μέρα του εργαστηρίου : Τελευταίες πινελιές και δοκιμή για φούσκωμα των κατασκευών μας. Η εμπειρία εκπληκτική και πρωτόγνωρη. Στα πρόσωπα αυτών που συμμετείχαν ήταν ευδιάκριτη η ικανοποίηση για το αποτέλεσμα μας. Παρόλα αυτά θα περιμένουμε μέχρι τον Απρίλη του 2015 όπου και θα τοποθετηθούν οι κατασκευές μας στα προαναφερθέντα σημεία για να μας πείτε και εσείς την εμπειρία και την γνώμη σας.
Το DNA μας
Όπως προαναφέραμε, στο εργαστήρι χωριστήκαμε σε ομάδες όπου η κάθε μια ήταν υπεύθυνη για τον σχεδιασμό και την κατασκευή ενός ‘φουσκωτού’ εκθέματος. Ιδιαίτερη μνεία θα κάνουμε για την ομάδα Λεμεσού έτσι ώστε να σας δώσουμε μια γεύση από το την εμπειρία μας αλλά και τους λόγους που μας ώθησαν να δημιουργήσουμε αυτή την κατασκευή.
Καταρχάς το όνομα της κατασκευής επιλέχτηκε γιατί θέλαμε να υποδείξουμε στο κόσμο πως το Μεσαιωνικό κάστρο της Λεμεσού ανήκει στο DNA της πόλης, είναι ένα σημείο ορόσημο και με αυτό τον τρόπο θέλουμε να τραβήξουμε το ενδιαφέρον του κάθε Λεμεσιανού και όχι μόνο, έτσι ώστε να το επισκεφτεί.
Η τελική μορφή του DNA αποτελείται από έναν μακρόστενο σωλήνα μήκους 25 μέτρων και ύψους 2,70 μέτρων, με μια διπλή έλικα ακριβώς όπως και το ανθρώπινο γενετικό υλικό.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον πιστεύουμε πως έχει η αντιπαραβολή της εφήμερης κατασκευής και του κάστρου που δεσπόζει στο χώρο, της πέτρας που άντεξε στο χρόνο και του συνθετικού υλικού. Η τελική μορφή του DNA αποτελείται από έναν μακρόστενο σωλήνα μήκους 25 μέτρων και ύψους 2,70 μέτρων, με μια διπλή έλικα ακριβώς όπως και το ανθρώπινο γενετικό υλικό. Το ακριβές σημείο τοποθέτησης του είναι στην κύρια είσοδο του κάστρου και θα εκτείνεται μέχρι την καγκελόπορτα του, έτσι ώστε να είναι ευδιάκριτο από έξω και να τραβά τον κόσμο να επισκεφτεί το κάστρο. Στην μια μεριά του σωλήνα θα γίνεται προβολή έργων τέχνης ενώ η άλλη του πλευρά θα φιλοξενεί ένα αρχαίο κανόνι που στέκεται δίπλα στην είσοδο του κάστρου και το προστατεύει από τους ‘εισβολείς’. Κατά την μέρα της τοποθέτησης του προγραμματίζεται να δίνεται σε κάθε επισκέπτη ένα μαρκαδοράκι με το οποίο θα μπορεί να αφήσει το ‘σημάδι’ του μέσα στο σωλήνα και να βάλει το δικό του ‘λιθαράκι- πρωτεΐνη’ στο DNA της πόλης. Μέχρι τότε όμως θα πρέπει να κάνουμε όλοι μας υπομονή και είμαστε σίγουροι πως το DNA μας, όπως και τα ‘φουσκωτά’ των άλλων ομάδων του εργαστηρίου, δεν θα αφήσουν κανένα επισκέπτη αδιάφορο.**
_Ομάδα κατασκευής DNA : Anna Merry, Στάυρη Παπαδοπούλου, Ζαχαρίας Χρυσόστομου, Χάρης Μούντης
Oργανωτές εργαστηρίου : Urban Gorillas NGO / Πανεπιστήμιο Λευκωσίας – Τμήμα Αρχιτεκτονικής
Καθοδήγηση: Marco Canevacci
Συμμετοχή στο εργαστήρι: Σταύρη Παπαδοπούλου, Παπιώτης Γεώργιος, Μαρίνα Νεοφύτου, Σταυρούλα Μιχαήλ, Ράινα Κανάρη, Anna Merry, Αναστασία Τάκη, Ιωάννα Ιωσήφ, Βερόνικα Αντωνιου, Νικολέτα Δημητρίου, Αγγελική Κουτσοδημητροπούλου, Χριστίνα Κουλούμπρη, Σάββας Αναστάσιου, Sepear Nakh Javan, Ζαχαρίας Χρυσοστόμου, Olivier Sax, Χάρης Μουντης
*Οι Urban Gorillas ειναι ενας μη-κερδοσκοπικός οργανισμός που έχει θέσει ως πρώτιστο και κύριο σκοπό του την οικοδόμηση της κοινοτικής συμμετοχής μέσου δημιουργικών δράσεων μέσα στις πόλεις, με σκοπό να εμπλουτιστεί η κοινωνική αειφόρα ανάπτυξη των αστικών μας χώρων.Το έργο Green Urban Lab που χορηγειτε απο τα ΕΕΑ κονδύλια προτείνει μια επέμβαση σε ένα δημόσιο χώρο με μορφή κινητού χώρου που θα τοποθετηθεί σε όλες τις πόλεις της Κύπρου οπού εντός των ορίων θα εξελίσσονται διάφορες κοινωνικές/πολιτιστικές δραστηριότητες για ένα χρονικό διάστημα του ενός/δυο μηνών μεσα το 2014.Σκοπός αυτής της δράσης είναι αρχικά η ενεργή συμμετοχή των πολιτών και μετέπειτα η αξιοποίηση των δημοσίων χωρών της πόλης με τρόπους που επιτρέπει την κοινωνική επαφή και αλληλεπίδραση. Ο μακροπρόθεσμος σκοπός αυτής της δράσης θα είναι η καταγραφή και ανάλυση (μέσω ερωτηματολογίων και έρευνας) βασισμένη πάνω σε απόψεις των πολιτών σε ερωτήματα που σχετίζονται με την χρήση δημοσίων χωρών. Αυτή η έκθεση θα είναι το τελικό προϊόν του έργου μας, την οποία θα θέλαμε να μοιραστούμε με τους ανάλογους δήμους ενώ η στατιστική αναφορά θα αναδεικνύει μια καλύτερη κατανόηση των αναγκών των πολιτών.
** Η είσοδος στο DNA θα είναι δωρεάν.
***Φωτογραφίες απο προσωπικό αρχείο συμμετεχόντων
