Η σιωπηλή ευφυΐα των πόλεων
της Παρασκευής Ταράνη
Αυτό που οι Daniel Kellmereit και Daniel Obodovski αποκαλούν «σιωπηλή ευφυΐα», στο νέο τους βιβλίο «The silent intelligent» [1], είναι η διάχυτη παρουσία της διασυνδεδεμένης και ενσωματωμένης πληροφορικής, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, οι διασυνδεδεμένες συσκευές, οι έξυπνες υπηρεσίες, όλα όσα, δηλαδή, επιχειρούν να περιγράψουν τα συστατικά μέρη του ίδιου φαινομένου: ενός νέου υλικού κόσμου που διαβιβάζει τις πληροφορίες πίσω σε μας και μας επιτρέπει να έχουμε συνεχή, ταυτόχρονη, σε τόπο και χρόνο, επαφή με το περιβάλλον μας.
οι πόλεις που θα κερδίσουν το στοίχημα μιας νέας εποχής είναι αυτές που θα επενδύσουν στα οικοσυστήματα εκείνα που ενισχύουν τη συλλογική νοημοσύνη και τις δυνατότητες συμμετοχής […] στο σχεδιασμό εφικτών σεναρίων καλύτερης αστικής διαβίωσης.
Internet of things – η έκρηξη της πληροφορίας
Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things), επίσης γνωστό και ως το Διαδίκτυο των Αντικειμένων (Internet / Web of Objects), αναφέρεται στη διασύνδεση των καθημερινών αντικειμένων και περιγράφεται ως ένα αυτορυθμιζόμενο ασύρματο δίκτυο κατανεμημένων αισθητήρων ο σκοπός των οποίων θα είναι να συνδέσει όλα τα πράγματα που μας περιβάλλουν στον υλικό κόσμο. Αισθητήρες και ενεργοποιητές, άψογα συνδεδεμένοι μεταξύ τους και με τον χώρο και φορητές συσκευές που υποστηρίζουν τους χρήστες στη διαχείριση των καθημερινών δραστηριοτήτων τους, αποτελούν ένα πολύ κοντινό μας μέλλον.
Η μελλοντική επιτυχία του Διαδικτύου των Πραγμάτων, ωστόσο, δεν θα εξαρτηθεί τόσο από την ανάπτυξη των τεχνολογιών όσο από τη δυνατότητά του να ενσωματώνει και να συνδέει υφιστάμενους πόρους, που κυμαίνονται από μικρής κλίμακας αντικείμενα, όπως οι ετικέτες RFID, μέχρι συστήματα λογισμικού μεγάλης κλίμακας, που εξυπηρετούν χιλιάδες χρήστες σε μια στιγμή.
Από την πληροφορία στην ανθρώπινη συλλογική ευφυΐα
Οι πόλεις και η έκρηξη της πληροφορίας © Π.Ταράνη
Κατ’ αναλογία, μπορούμε να πούμε ότι αυτό που αποτελεί την πραγματική «σιωπηλή ευφυΐα» των σύγχρονων πόλεων είναι η δυναμική της συλλογικής ευφυΐας των ανθρώπων που πλέον έχει όλες τις δυνατότητες και τις πλατφόρμες για να αναπτυχθεί. Πέρα από τις ευρυζωνικές υποδομές και τα περιβάλλοντα ευφυΐας, οι πόλεις που θα κερδίσουν το στοίχημα μιας νέας εποχής είναι αυτές που θα επενδύσουν στα οικοσυστήματα εκείνα που ενισχύουν τη συλλογική νοημοσύνη και τις δυνατότητες συμμετοχής του μεμονωμένου πολίτη ή μιας ολόκληρης κοινότητας στο σχεδιασμό εφικτών σεναρίων καλύτερης αστικής διαβίωσης.
Εξάλλου, τα δίκτυα δεν είναι παρά παλιές μορφές ανθρώπινης ανάγκης και πρακτικής που ενδυναμώθηκαν στην εποχή μας υποστηριζόμενα από τα ψηφιακά δίκτυα [2]. Η δικτύωση και η συνδιαμόρφωση απόψεων και στάσης ζωής στη σύγχρονη εποχή είναι μια παλιά τάση του ανθρώπινου γένους μεγενθυμένη από την εκρηκτική έκταση που έχει πάρει η ψηφιακή δικτύωση [3].
Η δικτύωση και η συνδιαμόρφωση απόψεων και στάσης ζωής στη σύγχρονη εποχή είναι μια παλιά τάση του ανθρώπινου γένους μεγενθυμένη από την εκρηκτική έκταση που έχει πάρει η ψηφιακή δικτύωση.
Οι σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις αναδεικνύουν και τη δύναμη των κοινωνικών μέσων στην ενημέρωση, τη διασπορά και τον σχολιασμό ειδήσεων αλλά και την ενεργό συμμετοχή. Τα κοινωνικά μέσα αποτελούν τις διαδικτυακές πλατφόρμες μέσω των οποίων, διαφορετικοί μεταξύ τους άνθρωποι, μοιράζονται πληροφορίες, εμπειρίες και απόψεις. Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό των κοινωνικών μέσων είναι ότι επιτρέπουν τη δομημένη εξάπλωση πληροφοριακού υλικού και γνώσεων. Οι χρήστες των κοινωνικών μέσων δεν αρκούνται απλά στην κατανάλωση ενός προϊόντος αλλά είναι συμπαραγωγοί στη δημιουργία νέου υλικού γνώσης και αυτό αποτελεί ένα νέο είδος «εξουσίας του πλήθους».
Η νέα αυτή συνθήκη διαθέτει τα σημαντικά πλεονεκτήματα της συλλογικής γνώσης. Ένας μεγάλος αριθμός πολιτών έχει πλέον τα μέσα όχι μόνο να συμμετέχει αλλά να μοιράζεται με άλλους αυτό που γνωρίζει ή αυτό που βλέπει να συμβαίνει στη γειτονιά του και στην πόλη του. Η συλλογική ευφυΐα αποτελεί ένα ισχυρό νέο εργαλείο που, εάν χρησιμοποιηθεί σωστά, θα αλλάξει κυριολεκτικά τη φύση του σχεδιασμού των πόλεων τα επόμενα χρόνια.
Οι πολλοί γνωρίζουν περισσότερα και καλύτερα από τον έναν.
Change By Us: όταν η πόλη αλλάζει από εμάς
Change By Us NYC © http://nyc.changeby.us/#start
Η πρωτοβουλία «ChangebyUs» που υποστηρίζει ο Δήμος Νέας Υόρκης, ζητά από τους πολίτες να υποβάλλουν τις ιδέες τους για τη βελτίωση της ζωής στην πόλη στον δικτυακό τόπο Change by Us NYC.Οι πολίτες αναρτούν, εν συντομία, τις σκέψεις ή προτάσεις τους – γραφιστικά εμφανίζονται στην οθόνη σαν αυτοκόλλητα χαρτάκια τύπου postit – οι οποίες προωθούνται στα αρμόδια γραφεία του Δήμου. Επιπλέον, οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν και να εμπλακούν ως εθελοντές στα διάφορα αστικά projects που αναπτύσσονται από φορείς ή συλλογικότητες.
3.757 ιδέες για την πόλη της Νέας Υόρκης © http://nyc.changeby.us/search#ideas
Οι πολίτες μπορούν να δηλώσουν τη συμμετοχής σε προγράμματα της πόλης τα οποία εμφανίζονται σε λίστα και σε χάρτη, ανά γειτονιά © http://nyc.changeby.us/search#map
Σημειώσεις
[1] Kellmereit D., Obodovski D. (2013) The Silent Intelligence – The Internet of Things, San Franscisco: DND Ventures
[2] Castells M. (1999), «The Culture of Network Society». ΣτοBoyd, D., Brickwood, C., Broeckman, A., Haskel, L., Kluitenberg, E., Stikker, M. (επιμ) New Media Culture in Europe, Amsterdam
[3] Christakis N., Fowler J. (2009) Οι συνδεδεμένοι, Αθήνα: Κάτοπτρον
