ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΜΑΜΑ

2013 | Τμήμα Αρχιτεκτονικής Πανεπιστημίου Frederick

Διπλωματική Εργασία | Επιβλέποντες : Γρηγόρης Καλνής

Μετατροπή υποανάπτυκτης περιοχής σε καλλιέργεια, © Καλλιόπη Μάμα

Θεματικός άξονας παραγωγικού τοπίου, © Καλλιόπη Μάμα

Το  φαινόμενο της υποβάθμισης πρώην βιομηχανικών χώρων στα αστικά κέντρα των πόλεων και η εγκατάλειψη βιομηχανικών κελυφών οδηγούν στην αναζήτηση τρόπων ανάπλασης και αναζωογόνησης τους.  Η εργασία αυτή ασχολείται µε τις πιθανότητες παρέμβασης στο χώρο μιας παλιάς και ανενεργής, σήμερα, βιομηχανίας ώστε να την επαναφέρει και να την συνδέσει µε την ζωή της πόλης. Οι εγκαταστάσεις των πετρελαιοειδών στη βιομηχανική ζώνη στο παραλιακό μέτωπο της Λάρνακας δεν αφήνουν τον περιπατητή να αντιληφθεί το μέγεθος της έκτασης της περιοχής. Οι δεξαμενές γκαζιού αποτελούν μεγάλους όγκους αποκοµµένους από τις λειτουργίες της πόλης, αλλά συντελούν µε την παρουσία τους στη διαμόρφωση του χαρακτήρα της βιομηχανικής ζώνης που εξακολουθεί να καθορίζει σε σημαντικό βαθιό τη φυσιογνωμία της σημερινής Λάρνακας. Οι δεξαμενές του γκαζιού παραμένουν άδειες από πλευράς χρήσης δημιουργώντας στο χώρο κενά και ασυνέχειες. Εισερχόμενος στο χώρο ανακαλύπτεις την αισθητική που προκαλούν οι γιγάντιες δεξαμενές και ο βιομηχανικός εξοπλισμός, αλλά και την δυσκολία πρόσβασης στην παράκτια περιοχή.

Υποστήριξη των ανενεργών βιομηχανικών κελύφων, © Καλλιόπη Μάμα

Στη διαδικασία αναζήτησης μιας χρήσης συμβατής µε  το χώρο, που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της πόλης της Λάρνακας, εντοπίστηκαν σημαντικοί χώροι εξωτερικά της βιομηχανικής ζώνης οι οποίοι µπορθούν να συνδέσουν την παραλία µε την πόλη διαµέσω της ενδυνάμωσης των χρήσεων και µε στόχο την δημιουργία νέων χρήσεων στα ανενεργά βιομηχανικά κελύφη. Έτσι ως κεντρική ιδέα, διαμορφώνονται αρχικά εγκάρσιες θεματικές λωρίδες στις οποίες δίνονται διάφορες χρήσεις, και οι οποίες δημιουργούν άμεση πρόσβαση στη θάλασσα, κάθετα µε το παραλιακό μέτωπο.

Τοπογραφικό περιοχής – Αστική Καλλιέργεια, © Καλλιόπη Μάμα

Σκοπός της εργασίας είναι να επαναδραστηριοποιήσει το ανενεργό κοµµάτι της πόλης μέσα από την εισαγωγή της αστικής καλλιέργειας στην γενικότερη περιοχή η οποία έμεινε υποανάπτυκτη λόγω της βιομηχανίας που προϋπήρχε, και µε την εισαγωγή κάθετων θεματικών αξόνων συνδέοντας την πόλη µε τη θάλασσα δίνοντας µια χρήση στην περιοχή που θα την διατηρεί ζωντανή όλη τη µέρα. Η ιδέα δημιουργίας ενός παραγωγικού τοπίου και η ένταξη της αστικής γεωργίας στη µη ανεπτυγμένη περιοχή δημιουργεί µια νέα βιώσιμη αστική υποδομή και υποστηρίζει τα ανενεργά βιομηχανικά κελύφη, µέσω του θεματικού άξονα του παραγωγικού τοπίου και προσφέρει µια εναλλακτική λύση στην εγκαταλελειµµένη βιομηχανική περιοχή. Η ιδέα της περιοχής είναι η δημιουργία ενός πολυλειτουργικού χώρου που συμπληρώνει και υποστηρίζει την αστική καλλιέργεια. Βασικά χαρακτηριστικά του χώρου, είναι η ανάπτυξη της αστικής γεωργίας, καθώς  και ο σχεδιασμός υπαίθριων χώρων για τους ανθρώπους, όπως επίσης χώρων αναψυχής και χώρων αγοράς, φυσικών οικοτύπων και οικολογικών διαδρομών.  Η αστική γεωργία παραπέμπει στην παραγωγή κηπευτικών τροφίμων, παρέχοντας τη δυνατότητα ανάπτυξης της τοπικής αγοράς. Έτσι δημιουργούνται σημαντικές βελτιώσεις για την πόλη στην κοινωνία, στο περιβάλλον και στην οικονομική επίδοση της περιοχής και για την εμπειρία των κατοίκων της περιοχής και των τουριστών.

Κάτοψη Ισογείου Αγοράς, © Καλλιόπη Μάμα

Κάτοψη Επιπέδου Αγοράς, © Καλλιόπη Μάμα

Η αστική καλλιέργεια λειτουργεί µε ένα διπλό ρόλο ως βιώσιμη υποδομή στη διατήρηση των ανενεργών δεξαμενών, αλλά και ως ενίσχυση στην  τοπική οικονομία και στην ικανότητα αυτοδιατήρησης των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής. Οι κάθετοι θεματικοί άξονες, αποτελούν ενεργοποιητές αλλά και παροχείς ροών της πόλης. Οι δεξαμενές θα αποτελέσουν µέρος της όλης επανάχρησης της περιοχής, εφόσον σε αυτές θα δοθούν χρήσεις που θα συνδέουν την παραγωγική περιοχή µε σχετικές σε αυτή χρήσεις όπως τη δημιουργία γεωπονικής σχολής, τοπικής αγοράς, φυτωρίου, εκπαιδευτικού κέντρου αστικής καλλιέργειας, και άλλες δια-δραστικές λειτουργίες (όπως παραγωγικές δραστηριότητες που διαμορφώνονται σε ειδικά διαμορφωμένα εργαστήρια).

Πρόσοψη Δεξαμενής Αγοράς, © Καλλιόπη Μάμα

Πρόσοψη Περιοχής, © Καλλιόπη Μάμα

Τομή Αγοράς, © Καλλιόπη Μάμα

Μακέτα Δεξαμενής Αγοράς, © Καλλιόπη Μάμα