Image Image Image Image Image Image Image Image Image Image
Scroll to top

Top

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

του Χάρη Ιωακειμίδη

 

Το κτίριο από το Google Earth, © Google Earth, Επεξεργασία Χάρης Ιωακειμίδης

Το κτίριο από το Google Earth, © Google Earth, Επεξεργασία Χάρης Ιωακειμίδης

 

Ο τίτλος του άρθρου είναι απλά διαγωνισμοί και όχι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί. Αυτό το εξηγώ, πάντα με την δική μου κρίση, γιατί πολύ απλά κερδίζει ο φτηνότερος αλλά όχι ο καλύτερος.

Παρατηρείται τον τελευταίο καιρό στην ιστοσελίδα όπου αναρτώνται οι διαγωνισμοί του δημοσίου, κυβερνητικών υπηρεσιών, τοπικής αυτοδιοίκησης, ημικρατικών κλπ (www.eprocurement.gov.cy), ότι έχουν προκηρυχτεί κάποιοι διαγωνισμοί που αφορούν έργα στην τοπική αυτοδιοίκηση. Συγκεκριμένα αναφέρονται οι εξής: Αναπαλαίωση (άκυρος όρος) νηπιαγωγείου στην Ξυλοφάγου και χρησιμοποίησή του ως πολιτιστικό κέντρο, βιβλιοθήκη και λαϊκό μουσείο, Διαμόρφωση κεντρικής πλατείας στο Μιτσερό, Μετατροπή συσκευαστηρίου νερού σε κέντρο νεότητας στον Πεδουλά και Εξωραϊσμός της κεντρικής πλατείας στην κοινότητα Λάσα στην Πάφο.

Παίρνοντας επιλεκτικά τον διαγωνισμό στην κοινότητα Ξυλοφάγου και μελετώντας του όρους του, βλέπουμε ότι για τον αρχιτέκτονα, όπως και για τους άλλους μηχανικούς, ισχύει η προϋπόθεση της εμπειρίας. Συγκεκριμένα απαιτείται να έχει ολοκληρώσει τη τελευταία τριετία ένα τουλάχιστον έργο των 800.000 ευρώ ή δύο έργα με αξία τουλάχιστον 500.000 ευρώ έκαστο. Επίσης απαιτείται εμπειρία σε έργα αναπαλαίωσης, ενός έργου αξίας πέραν των 300.000 ευρώ ή δύο έργα αξίας τουλάχιστον 100.000 ευρώ έκαστο.

Χωρίς ο υπογράφων το άρθρο να έχει ιδίαν γνώση του κτηρίου που θα τύχει επανάχρησης (αυτός είναι ο σωστός όρος) γίνεται εύκολα αντιληπτό, ότι σίγουρα δεν πρόκειται για παραδοσιακό κτήριο ή διατηρητέο (θα αναφερόταν λογικά), αφού νηπιαγωγεία δεν χτίζονταν την εποχή που η δόμηση γινόταν με πλιθάρι ή με πέτρα. Μπορεί να γίνει η υπόθεση ότι το κτήριο είναι της δεκαετίας του 60 ή μεταγενέστερο. Βλέποντας και το κτηματικό σχέδιο το οποίο επισυνάπτεται με τα έγγραφα του διαγωνισμού παρατηρούμε ότι το μέγεθος του κτηρίου δεν διαφέρει και πολύ από τις γειτνιάζουσες σε αυτό κατοικίες. Αυτό είναι λογικό αφού πρόκειται για νηπιαγωγείο και όχι για εκπαιδευτικό ίδρυμα που χρειάζεται μεγαλύτερο κτήριο. Επίσης το μέγεθος του κτηρίου γίνεται αντιληπτό από την εκτιμώμενη αξία του έργου που είναι 4000 ευρώ, για όλη την ομάδα των μηχανικών που θα δουλέψει. Φυσικά στα έγγραφα του διαγωνισμού δεν γίνεται λεπτομερέστερη αναφορά στο κτήριο. Θα ήταν πιο λογικό να επισυνάπτονται φωτογραφίες, σχέδια αποτύπωσης, ή ακόμα και ένα κείμενο στο οποίο να γίνεται η περιγραφή του κτηρίου.

Μα αυτά ως δεδομένο, γεννιέται η απορία, γιατί να υπάρχουν αυτά τα στενά κριτήρια. Σε άλλες εποχές, οικονομικά καλύτερες, ένας νέος αρχιτέκτονας θα μπορούσε να πλήρη αυτά τα κριτήρια. Στο 2014 όμως και με την Κύπρο να περνά μια από τις χειρότερες της οικονομικές φάσεις πόσοι αρχιτέκτονες, κυρίως νέοι, έχουν ασχοληθεί με «αναπαλαιώσεις» κτηρίων τα τελευταία 2-3 χρόνια. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο περί ου ο λόγος διαγωνισμός θα μπορούσε να είναι θέμα εργασίας ενός τριτοετή φοιτητή του Πολυτεχνείου, ούτε καν διπλωματική εργασία. Ας μην υποθέσουμε ότι με τους όρους τους οι διαγωνισμοί φωτογραφίζουν συγκεκριμένα γραφεία, γιατί δεν υπάρχουν οποιεσδήποτε ενδείξεις για κάτι τέτοιο, αλλά αποκλείουν από τους διαγωνισμούς αρκετούς νέους (μπορεί και ταλαντούχους) συνάδερφους. Ένας νέος ταλαντούχος αρχιτέκτονας, με την σωστή έρευνα, μπορεί να φέρει εις πέρας αυτό το έργο με πολύ καλό και ποιοτικό αποτέλεσμα.

Πέραν της οικονομικής προσφοράς, η οποία έχει τον τελικό λόγο για τον επιτυχόντα προσφοροδότη, υπάρχει και η Τεχνική προσφορά. Στην Τεχνική προσφορά ζητείται ένα κείμενο στο οποίο αναλύει τις σκέψεις του ο προσφοροδότης, πολύ γενικά. Μέσω κάποιας μεθοδολογίας, που αναφέρεται στο κείμενο της προσφοράς, οι επιτυχόντες στην Τεχνική Προσφορά περνάνε στον επόμενο «γύρο» και ο φθηνότερος παίρνει την δουλειά. Μια γενική ανάλυση στην τεχνική προσφορά, η οποία περιλαμβάνει ζητήματα τα οποία δεν έχουν να κάνουν με την αρχιτεκτονική ως τέχνη και επιστήμη αλλά αν ο προσφοροδότης, αντιλαμβάνεται τις απαιτήσεις των όρων του συμβολαίου, την στρατηγική του (την ποια?) και το πρόγραμμα που θα ακολουθήσει. Με αυτά και με αυτά καταλήγουμε στο ότι το αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι ότι να ‘ναι. Δεν ενδιαφέρει η ποιότητα του έργου, αλλά αν ο ανάδοχος, αυτός που θα κερδίσει το διαγωνισμό, θα ακολουθήσει τους (μη αρχιτεκτονικούς) όρους του διαγωνισμού και θα είναι ο πιο συμφέροντας οικονομικά. Στην συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για 4000 ευρώ εκτιμώμενη αξία, άρα η επιτυχούσα προσφορά θα είναι μικρότερης αξίας και αυτά τα λεφτά πρέπει να τα μοιραστούν ο αρχιτέκτονας, ο πολιτικός μηχανικός, ο ηλεκτρολόγος μηχανικός, ο μηχανολόγος μηχανικός και ο επιμετρητής ποσοτήτων.

Βλέπουμε εδώ, ότι οι αρμόδιοι οι οποίοι χειρίζονται αυτά τα ζητήματα, ακολουθούν την πεπατημένη ή ας πούμε την παράδοση που δημιουργήθηκε στο θέμα των προσφορών και ότι δεν αντιλαμβάνονται ότι κάτι πρέπει να αλλάξει. Είναι δυστυχώς μια λογική που επικρατεί στο δημόσιο με την φοβία για ανάληψη πρωτοβουλίας, την ευθυνοφοβία που επικρατεί και το εφησυχασμό του «εντάξει ολάν, περνούμε. Τι να αγχωνούμαστε;». Μιλώ εξ οικείας πείρας.

Πρόσφατα με πρωτοβουλία του ΕΤΕΚ έχουν αλλάξει οι διαδικασίες για τους διαγωνισμούς. Ομολογώ ότι δεν έχω πλήρη γνώση του θέματος αλλά από ότι αντιλαμβάνομαι, το θέμα δεν έχει να κάνει με αυτούς τους διαγωνισμούς. Ο Α’ αντιπρόεδρος του επιμελητηρίου σε συνέντευξη του είχε πει ότι το πρόβλημα των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών ήταν το μεγάλο κόστος που έπρεπε να επωμιστούν οι διαγωνιζόμενοι. Προφανώς δεν αφορά τέτοιου είδους διαγωνισμούς, αφού εδώ οι απαιτήσεις είναι η συμπλήρωση κάποιων τυποποιημένων εγγράφων, τα οποία ονομάζονται Τεχνική και Οικονομική προσφορά. Ίσως τώρα θα έπρεπε να κοιτάξουμε και αυτούς τους διαγωνισμούς, ώστε να γίνουν πιο φιλικοί και σε μεγαλύτερο όγκο συναδέρφων;

 

Χάρης Ιωακειμίδης

Αρχιτέκτονας Μηχανικός ΕΜΠ

Click to access the login or register cheese