ANATOMY OF THE WALL_PAPER – National Participation of Cyprus at the 14th International Architecture Exhibition La Biennale di Venezia

Authors/Curators:

Michael Hadjistyllis – Architect,

Stefanos Roimpas – Architect

Press Release

Ως το μοναδικό γεγονός του είδους του, η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας είναι εκεί όπου οι καλύτεροι αρχιτέκτονες από όλο τον κόσμο παρουσιάζουν τις τελευταίες και πιο ευφάνταστες ιδέες και τα έργα τους. Η θεματολογία που έχει καθοριστεί φέτος έχει τίτλο «Fundamentals» (Βασικές Αρχές) με επιμελητή τον παγκοσμίου φήμης Αρχιτέκτονα Rem Koolhaas.

Η Κυπριακή οργανωτική επιτροπή μέσα από διαγωνισμό επέλεξε ως Επιμελητές τους Αρχιτέκτονες Μιχάλη Χατζηστυλλή και Στέφανο Ρώιμπα οι οποίοι θα προβάλουν την Κύπρο με το θέμα «Anatomy of the Wallpaper».

H πρόταση θα παρουσιάσει μέσα από την “ανατομία του wallpaper” την Κυπριακή Αρχιτεκτονική των τελευταίων 100 ετών. Μια δημιουργική και αναδρομική αφήγηση της ιστορίας της Κύπρου και συγκεκριμένα τους σημαντικότερους οικισμούς της Λευκωσίας. Τα επάλληλα στρώματα του χάρτινου τοίχου θα αποκαλύπτουν ποικίλες ιστορίες της αρχιτεκτονικής του νησιού, επισφραγίζοντας τον ρόλο της, ως τον κυριότερο εκφραστή της ιστορίας του νησιού, ευρισκόμενο στο προσκήνιο σημαντικών ιστορικών γεγονότων και κομβικών της σημείων.

Η κατασκευή του διαδραστικού εκθέματος έγινε στην παλιά πόλη της Λευκωσίας. Στις 17 Απριλίου διοργανώθηκε ένα workshop το οποίο καλούσε τον κόσμο στο Σπίτι της Συνεργασίας για να υποβάλει τις δικές του φωτογραφίες-αναμνήσεις ώστε να συμπεριληφθούν στο υλικό που θα εκτεθεί στη Βενετία διηγόντας μέσα από αυτές την ιστορία της Κυπριακής αρχιτεκτονής των τελευταίων 100 ετών. Στη συνέχεια η κατασκευή η οποία αποτελείται από 12,000 τετραγωνικά μέτρα χαρτιού πήρε μορφή και ολοκληρώθηκε για θα μεταφερθεί στη Βενετία όπου θα υποδεχτεί τους επισκέπτες της έκθεσης στις 7 Ιουνίου μέχρι και τις 23 Νοεμβρίου 2014.

Collage 1 © Michael Hadjistyllis, Stefanos Roimpas / Anatomy of the Wallpaper (2014)

Η Αλληγορία του ‘Wallpaper’ (The Allegory of the Wallpaper)

Υπήρξε κάποτε μία πόλη, που δημιούργησε ένα Wallpaper, ένα στοιχείο ωραιοποίησης του αστικού χώρου, αλλά και ένα εργαλείο προβληματισμού έναντι στον γενικευτικό χαρακτήρα της ανάπτυξής της. ΤοWallpaper φιλοδοξούσε να αποτελέσει ένα στοιχείο ενδυνάμωσης και τόνωσης της ζωής στην πόλη. Εκτεινόμενο κατά μήκος του κεντρικού άξονά της, προσέδιδε στην πόλη ένα ευχάριστο εικονικό και πλασματικό παρασκήνιο: μια σκηνογραφημένη τοπιογραφία, που ωστόσο στην συνεχή καθημερινή ενημέρωσή της, μέσω επιπρόσθετων επάλληλων στρωμάτων-επικαλύψεων στην πάροδο του χρόνου, συνέβαλε στην δημιουργία ενός απροσδόκητου σεναρίου. Εκτεθειμένα σταδιακά σε διαφορετικές εικονογραφήσεις, αντιτεθειμένα κατά μήκος των δύο πλευρών του Wallpaper, τα διαφορετικά τμήματα της πόλης, αρχίζουν να αναπτύσσουν διαφορετικά οράματα και βλέψεις για το μέλλον τους, καταλήγοντας σύντομα σε μια ‘επιθετική αντιπαράθεση’. Μία καλπάζουσα αναπτυξιακή μεγαλομανία που οδήγησε αμφότερες τις δύο πλευρές σ’ ένα μη ολοκληρωμένο συμβιβασμό με σημαίνουσες αλλαγές, και τροποποιήσεις του φυσικού-αστικού χώρου. Ο αστικός χώρος έχοντας μετατραπεί σε πεδίο μάχης αντικρουόμενων ιδεολογιών οδήγησε την πόλη, στην χρεωκοπία. Το νεοεκλεγέν καθεστώς εξουσίας επικαλύπτει τον χάρτινο τοίχο με άσπρο χρώμα, δίνοντας ενα τέλος στην παραφροσύνη αυτή, του Wallpaper. Με ένα ξαφνικό ξύπνημά της η πόλη, αντικρύζει λευκοβαμμένο τον χάρτινο τοίχο. Ένα κομβικό σημείο στην ιστορία της, όπου ο φόβος του κενού ‘horrorvacui’, καιτο μονόχρωμο αδιέξοδο στον ορίζοντα, αποκαλύπτουν την υπαρξιακή κρίση, ενώ ταυτόχρονα επικυρώνουν την χείριστη οικονομική κατάσταση στην πόλη. Με την πάροδο του χρόνου, καθώς τα στρώματα του χάρτινου τοίχου αποξέονται… καθώς κείτονται ξεθωριασμένα και εκτεθειμένα στην καταλυτική δράση του χρόνου, διαφορετικά τοπία αφήνονται να αποκαλύπτονται σταδιακά. Ιστορίες από διαφορετικές εποχές εμφανίζονται, ενώ αναπάντεχα η πόλη ανακαλύπτει για ακόμη μία φορά την ιστορία της. Ο χάρτινος τοίχος, ο οποίος για χρόνια διαιρούσε τον πυρήνα της πόλης, παραδόξως παρέχει πλέον χώρο για επικοινωνία -ένα χώρο, όπου η συλλογική μνήμη βρίσκεται καταγεγραμμένη, και η πόλη δύναται να αναζητήσει την ταυτότητά της-.

Collage 2 © Michael Hadjistyllis, Stefanos Roimpas / Anatomy of the Wallpaper (2014)

Η στιγμή, κατά την οποία οι ιδεολογίες ξεθωριάζουν, η αδιαμφισβήτητη αλήθεια και οι θεωρίες αποδεικνύονται ψευδείς, οι ταυτότητες ισοπεδώνονται και θυσιάζονται για χάρη του Μοντερνισμού, είναι η στιγμή στην οποία η ιστορία φθάνει σε κομβικό σημείο. Αποτελεί ωστόσο το σημείο, όπου η ιστορία της εποχής μας δύναται να αναδομηθεί.

Το Wallpaper, ως εκ τούτου, από την πρότερη μορφή του, όντας άυλο, μετασχηματίζεται, σ’ ένα φυσικό υλικό εμπόδιο –σ’ έναν τοίχο-, μέσω της συνεχούς προσθήκης αλλεπάλληλων επικαλύψεων. Εν συνεχεία, μέσω της διαδικασίας ανασκαφής  μετασχηματίζεται σε χώρο. Τμήμα του θα εκτεθεί στο ευρύτερο κοινό, σε κλίμακα ένα προς ένα, σε κατάσταση αποσύνθεσης, παρουσιάζοντας τη διαδικασία αφαίρεσης των επάλληλων στρωμάτων του. Μία κίνηση, που μαρτυρεί την ιστορική εγκυρότητα της αλληγορίας.

Collage 3 © Michael Hadjistyllis, Stefanos Roimpas / Anatomy of the Wallpaper (2014)

Το διαδραστικό αυτό έκθεμα, επιτρέπει στον θεατή την συμμετοχή του στην διαδικασία ανασκαφής των ιστορικών αυτών στρωμάτων, και την αποκάλυψή τους στον χρόνο. Μια ‘δημιουργικά αναδρομική αφήγηση’ της αρχιτεκτονικής στην Κύπρο. Ένα συλλογικό εγχείρημα καθορισμού του χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής του τόπου δια μέσου των αιώνων, με απώτερο στόχο την αποκάλυψή της, ως ένα συνονθύλευμα ποικίλων αρχέτυπων πολιτισμών και κουλτούρων, τα οποία συγχωνεύονται, αφομοιώνονται δημιουργικά και εν συνεχεία εκφράζονται, μέσω ποικίλων αρχιτεκτονικών μορφών, συνθέτοντας ενα πολυπολιτισμικό μωσαικό. Με στόχο την ιχνηλάτηση ιστοριών στο φόντο σημαίνοντων ιστορικών γεγονότων και κομβικών σημείων εξετάζουμε τον τρόπο, με τον οποίο τα αρχέτυπα αυτά επηρέασαν adinfinitumτο μέλλον της αρχιτεκτονικής παραγωγής στο νησί.

Collage 4 © Michael Hadjistyllis, Stefanos Roimpas / Anatomy of the Wallpaper (2014)

Collage 5 © Michael Hadjistyllis, Stefanos Roimpas / Anatomy of the Wallpaper (2014)

Collage 6 © Michael Hadjistyllis, Stefanos Roimpas / Anatomy of the Wallpaper (2014)